ویتامین دی (Vitamin D, 25-hydroxyvitamin D, 1,25 dihydroxyvitamin D) یک ویتامین محلول در چربی هست و برای سلامتی و عملکرد صحیح بدن بسیار ضروری میباشد. این تست بهمنظور تعیین میزان ویتامین D در خون و یا در صورت مصرف مکمل ویتامین دی برای نظارت بر درمان کمبود این ویتامین انجام میشود.
هنگامی که در معرض خطر کمبود ویتامین دی هستید یا دارای علائم کمبود آن میباشید باید این آزمایش را انجام دهید. همچنین ممکن است پزشک شما در آزمایشهای دورهای یا چکاپ درخواست انجام آزمایش ویتامین D را بدهد.
دو فرم ویتامین دی ” 25-هیدروکسی ویتامین D و 1،25-دی هیدروکسی ویتامین D” قابل اندازهگیری در خون میباشند.
25- هیدروکسی ویتامین دی اصلیترین شکل موجود در خون میباشد و به صورت غیرفعال است که توسط کبد و کلیه به شکل فعال ویتامین دی یعنی 1، 25-دی هیدروکسی ویتامین D تبدیل میشود.
25-هیدروکسی ویتامین D به دلیل نیمه عمر طولانی و غلظت بالاتر، معمولاً برای ارزیابی و نظارت بر وضعیت درمان کمبود ویتامین دی به کار میرود.
این گروه از افراد در معرض خطر کمبود ویتامین D هستند و باید به طور منظم آزمایش دهند.
نمونه مورد نیاز برای این آزمایش خون میباشد و نیازی به رعایت ناشتایی ندارد. اگرچه نباید از مکملهای ویتامین D قبل از انجام آزمایش استفاده کرد.
این ویتامین از دو منبع تأمین میشود:
1- درون زا که در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید در پوست تولید میشود.
2- برون زا که از مواد غذایی و مکملها تأمین میشود.
ساختارهای شیمیایی انواع ویتامین دی کمی متفاوت است و به آنها ویتامین D2 (ارگوکالسیفرول) و ویتامین D3 (کلکالسیفرول) می گویند.
شکل D2 در مواد غذایی و به صورت داروهای ویتامین دی و در مکملها وجود دارد. ویتامین D3 نوعی فرم تولید شده در بدن است، در واقع به طور طبیعی دراثر اشعه اولترا ویولت نور خورشید در پوست از ۷ – دهیدروکلسترول تولید شده که در برخی مکملها نیز استفاده میشود.
ویتامین D2 و D3 تولید شده در داخل و یا خارج از بدن، در کبد و کلیهها به فرم فعال بیولوژیکی 1,25- dihydroxy vitamin D (calcitriol) تبدیل میشود.
ماهیهای چرب مانند سالمون و تن، زرده تخم مرغ، جگر، لبنیات، برخی غلات و سبزیحات مانند سویا و قارچ منابع غذایی تأمین کتتده ویتامین دی میباشند.
قرار گرفتن در معرض آفتاب به طور کافی معمولاً دو بار در هفته و بین 5-20 دقیقه است. افرادی که به میزان کافی در معرض آفتاب قرار ندارند ممکن است ویتامین دی مورد نیاز خود را از منابع غذایی یا مکملها دریافت کنند.
درصورتیکه همراه با ویتامین دی، کلسیم، فسفر و یا منیزیم نیز تجویز میشود، به اثربخشی درمان کمک میشود.
سطح بالای ویتامین D معمولاً نشان دهنده مصرف بیش از حد مکملها و قرصهای ویتامین یا سایر مکملهای غذایی است. و یا ممکن است در صورت وجود بیش از حد هورمون پاراتیروئید یا بیماریهایی مانند سارکوئیدوز یا برخی از لنفوم ها ایجاد شود.
مقادیر بالای ویتامین D و کلسیم باعث ایجاد مسمومیت میشود.
میتواند منجر به رسوب کلسیم (کلسیفیکاسیون) در قلب، کلیه، ریه و آسیب رساندن به اندامها، به ویژه کلیهها و رگهای خونی شود.
مصرف بیش از اندازه این ویتامین میتواند تشنگی زیاد، افزایش حجم ادرار، یبوست، سردرد، تهوع، استفراغ و…. را به همراه داشته باشد.
گیرنده ویتامین D بر روی سلولهای ایمنی مانند سلولهای B، سلولهای T و سلول های ارائه دهنده آنتی ژن (APC) بیان میشود. بر اساس نتایج مطالعات انجام شده ویتامین دی نقش مهمی در تعدیل پاسخهای سیستم ایمنی به عفونتها دارد. و ممکن است سطح سلولهای T تنظیم کننده (Regulatory T-cells) را در افراد سالم و بیماران مبتلا به بیماریهای خود ایمنی افزایش دهد.
مطالعات اپیدمیولوژیک ارتباط واضحی بین کمبود ویتامین دی و حساسیت به عوامل مختلف عفونی بیماری زا را نشان میدهد. در یک مطالعه متاآنالیز از کارآزمایی های بالینی تصادفی، نقش مکمل ویتامین دی برای محافظت در برابر عفونت حاد دستگاه تنفسی نشان داده شده است.
و در مطالعه دیگر گزارش شده است که سطح پایین ویتامین دی با افزایش خطر ذات الریه در بزرگسالان مسن و کودکان ارتباط دارد.
اطلاعات کافی برای توصیه به استفاده از ویتامین D برای جلوگیری یا درمان COVID-19 وجود ندارد.
منطق استفاده از ویتامین دی در بیماری کرونا عمدتاً بر اساس اثرات تنظیم کننده آن در پاسخهای سیستم ایمنی است که میتواند به طور بالقوه در برابر عفونت کووید-19 محافظت ایجاد کند و یا از شدت بیماری بکاهد.
بر اساس نتایج تحقیقات اخیر کمبود ویتامین دی در بیماران مسن و بیماران مبتلا به چاقی و فشار خون بیشتر دیده میشود. این عوامل موجب افزایش شدت بیماری کرونا میشود و با نتایج بدتری در بیماران مبتلا به COVID-19 همراه بوده است.
دانشمندان در حال انجام مطالعات بسیاری برای ارزیابی نقش ویتامین D در پیشگیری و درمان کووید-19 هستند.
هماهنگی و تماس جهت انجام آزمایش های کرونا :
پاسخگویی سریع (سفارش و انجام آزمایش) : |
اطلاع از ساعت کار آزمایشگاه : |
کارشناس آزمایشگاه:09120768894 کارشناس آزمایشگاه:09120768895 |
پذیرش آزمایشگاه: 021-88648137-42 |