علائم پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید یا هایپرتیروئیدیسم ( hypertyroidism ) شرایطی است که در آن غده تیروئید سطوح بالایی از هورمون تیروئید را تولید و ترشح می کند. این وضعیت می تواند باعث افزایش سرعت متابولیسم شود.
پرکاری تیروئید را می توان با داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو، مسدود کننده های بتا و جراحی درمان کرد.
هورمون های اصلی تیروئید شامل تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) است.

 

علائم پرکاری تیروئید

در ابتدا ممکن است علائم یا نشانه های پرکاری تیروئید را متوجه نشوید. علائم معمولاً به آرامی شروع می شود. اما، با گذشت زمان، متابولیسم سریعتر می تواند علائمی مانند:

• کاهش وزن، حتی اگر غذای مشابه یا بیشتر بخورید (بیشتر اما نه همه افراد وزن کم می کنند)
• خوردن بیش از حد معمول
• ضربان قلب سریع یا نامنظم یا تپش قلب شما
• احساس عصبی یا اضطراب
• احساس تحریک پذیری
• مشکل خواب
• لرزش در دست و انگشتان شما
• افزایش تعریق
• عدم تحمل گرما مانند گرگرفتگی
• ضعف عضلانی
• اسهال یا اجابت مزاج بیشتر از حد معمول
• دوره های قاعدگی کمتر و سبک تر از حد معمول
• تغییراتی در چشم‌های شما که می‌تواند شامل برآمدگی چشم‌ها، قرمزی یا سوزش باشد

 

پرکاری تیروئید در مردان

مردان مبتلا به تیروئید پرکار تشخیص داده نشده یا درمان نشده ممکن است علائمی را تجربه کنند که بر سلامت جنسی آنها تأثیر می گذارد.
این علائم می تواند در روابط صمیمانه، باروری و بر عزت نفس تأثیر بگذارد.

• اختلال در نعوظ

اختلال نعوظ (Erectile dysfunction) زمانی رخ می دهد که مرد نتواند نعوظ خود را حفظ کند.
حدود یک سوم مردان مبتلا به اختلال نعوظ هستند که با افزایش سن شایع تر می شود.
یک مطالعه نشان داد که اختلال نعوظ در مردان مبتلا به اختلالات تیروئید بسیار شایع است.

• اختلال عملکرد جنسی

علاوه بر اختلال نعوظ، مردان مبتلا به تیروئید پرکار ممکن است انواع دیگری از اختلالات جنسی را نیز تجربه کنند.
تقریباً 48 تا 77 درصد از مردان مبتلا به پرکاری تیروئید دارای نوعی اختلال عملکرد جنسی از جمله انزال زودرس و میل جنسی کم هستند.

• ناباروری مردانه

پرکاری تیروئید می تواند باعث ناهنجاری های اسپرم و مورفولوژی غیر طبیعی اسپرم، تعداد کم اسپرم و اختلال در تحرک اسپرم شود.

 

پرکاری تیروئید در زنان

از هر هشت زن، یک زن در طول زندگی خود دچار مشکلات تیروئیدی می شود.
زنان بیشتر از مردان به بیماری تیروئید مبتلا می شوند، به خصوص بلافاصله پس از بارداری و پس از یائسگی. گاهی اوقات علائم مشکلات تیروئید با علائم یائسگی اشتباه گرفته می شود.
بیماری تیروئید، به ویژه کم کاری تیروئید، احتمال بیشتری دارد که پس از یائسگی ایجاد شود.

• اختلال در قاعدگی

غده تیروئید به کنترل چرخه قاعدگی کمک می کند. هورمون تیروئید بیش از حد یا خیلی کم می تواند قاعدگی شما را بسیار سبک، سنگین یا نامنظم کند.
بیماری تیروئید همچنین می تواند باعث شود پریودهای شما برای چند ماه یا بیشتر متوقف شود، وضعیتی به نام آمنوره.

• یائسگی زودرس

اگر سیستم ایمنی بدن شما باعث بیماری تیروئید شود، غدد دیگر از جمله تخمدان‌ها ممکن است درگیر شوند. این می تواند منجر به یائسگی زودرس (قبل از 40 سالگی) شود.

• ناباروری

بیماری تیروئید بر چرخه قاعدگی و تخمک گذاری تأثیر می گذارد و باردار شدن را دشوارتر می کند.
مشکلات تیروئید در دوران بارداری می تواند باعث مشکلات سلامتی مادر و جنین شود.

 

پرکاری تیروئید در بارداری

تغییرات هورمونی یک بارداری طبیعی منجر به تعدادی تغییرات مهم فیزیولوژیکی و هورمونی می شود که عملکرد تیروئید را تغییر می دهد.
این تغییرات به این معنی است که آزمایش‌های آزمایشگاهی عملکرد تیروئید باید در دوران بارداری با احتیاط تفسیر شوند.
تست های عملکرد تیروئید در دوران بارداری به دلیل تاثیر دو هورمون اصلی تغییر می کند:

• گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) ، هورمونی که در تست بارداری اندازه گیری می شود
• استروژن، هورمون اصلی زنانه

HCG می تواند تیروئید را ضعیف کند و سطوح بالای hCG در گردش خون در سه ماهه اول ممکن است منجر به TSH کمی پایین شود.
هنگامی که این اتفاق می افتد، TSH در سه ماهه اول کمی کاهش می یابد و سپس در طول مدت بارداری به حالت عادی باز می گردد.
علاوه بر سایر علل معمول پرکاری تیروئید سطوح بسیار بالای hCG، که خود را به شکل های شدید تهوع صبحگاهی (استفراغ بارداری) نشان می دهد، ممکن است باعث پرکاری تیروئید گذرا در اوایل بارداری شود.

استروژن میزان پروتئین های اتصال دهنده به هورمون تیروئید را در سرم افزایش می دهد که سطح کل هورمون تیروئید را در خون افزایش می دهد زیرا بیش از 99٪ از هورمون های تیروئید در خون به این پروتئین ها متصل می شوند.
با این حال، اندازه‌گیری‌های هورمون آزاد (که به پروتئین متصل نیستند و شکل فعال هورمون را نشان می‌دهند) معمولاً طبیعی می‌مانند.
اگر TSH و T4 آزاد در طول بارداری در محدوده طبیعی مخصوص سه ماهه باقی بمانند، تیروئید به طور طبیعی کار می کند.

تغییر اندازه غده تیروئید می تواند در دوران بارداری افزایش یابد (تیروئید بزرگ = گواتر).
با این حال، گواترهای مرتبط با بارداری در مناطق دارای کمبود ید در جهان بسیار بیشتر رخ می دهد.
به طور کلی، شایع ترین علت پرکاری تیروئید در زنان در سنین باروری، بیماری گریوز است، که در 0.2٪ از بیماران باردار رخ می دهد.

تشخیص صحیح بر اساس بررسی دقیق تاریخچه، معاینه فیزیکی و انجام آزمایشات است.

 

تاثیر پرکاری تیروئید بر جنین

در نوزادان، پرکاری تیروئید نادر است اما می تواند برای جنین زنان مبتلا به بیماری گریوز فعلی یا قبلی تهدید کننده زندگی باشد.
در بیماری گریوز، بیماران دارای اتوآنتی بادی علیه گیرنده هورمون محرک تیروئید (TSH) هستند و این اتوآنتی بادی ها به گیرنده های TSH در غده تیروئید متصل می شوند و ترشح هورمون تیروئید را افزایش می دهند.
این آنتی بادی ها از جفت عبور می کنند و باعث پرکاری تیروئید در جنین می شوند (بیماری گریوز داخل رحمی) که می تواند منجر به مرگ جنین یا زایمان زودرس شود.
بیماری گریوز نوزادی معمولا گذرا است. با این حال، از آنجایی که میزان کلیرانس متفاوت است، طول مدت بیماری گریوز نوزادان متفاوت است.

 

علائم پرکاری تیروئید در کودکان و نوجوانان

در کودکان و نوجوانان، بیماری گریوز علت پرکاری تیروئید در بیش از 90٪ است.
علل کمتر شایع عبارتند از ندول های سمی با عملکرد مستقل، پرکاری تیروئید گذرا در مرحله اولیه تیروئیدیت هاشیموتو و به دنبال آن کم کاری تیروئید نهایی (هاشی توکسیکوز)، یا عوارض جانبی دارو (مانند پرکاری تیروئید ناشی از آمیودارون).
گاهی اوقات، پرکاری تیروئید گذرا می تواند ناشی از عفونت ها، از جمله عفونت های باکتریایی (تیروئیدیت حاد) و ویروسی (تیروئیدیت تحت حاد) باشد.
علل باکتریایی عبارتند از: استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیس، استرپتوکوک پیوژنز، استافیلوکوکوس پنومونیه، اشریشیا کلی و کلستریدیوم سپتیکوم.
عوامل مستعد کننده تیروئیدیت حاد در کودکان شامل ناهنجاری های مادرزادی (مانند فیستول سینوس پیریفورم مداوم) و وضعیت نقص ایمنی است.
کودکان پیش از بلوغ مبتلا به بیماری گریوز معمولاً دچار مسمومیت ایزوله تری یدوتیرونین (T3) می شوند، اما اگر تشخیص به تعویق بیفتد، می توانند سطوح بالایی از تیروکسین آزاد سرم (T4) و تیتر آنتی بادی بالایی داشته باشند که علیه گیرنده TSH است.
برخی از آنتی بادی ها علیه گیرنده TSH تحریک کننده و برخی مسدود کننده هستند. تعادل بین این تیترها می تواند شدت بیماری گریوز را تعیین کند.

 

اثر کم کاری و پرکاری تیروئید بر چاقی و لاغری

هورمون های تیروئید در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی نقش دارند و میزان متابولیسم پایه را تنظیم می کنند.
سیستم عصبی آدرنرژیک را برای تولید گرما در پاسخ به قرار گرفتن در معرض سرما تحریک می‌کنند، گلوکونئوژنز را تحریک می‌کنند و هم لیپولیز و هم لیپوژنز را تحریک می‌کنند.
بیماران مبتلا به اختلال عملکرد تیروئید ممکن است تغییراتی در وزن و ترکیب بدن داشته باشند.

کم کاری تیروئید باعث کاهش متابولیسم پایه و ترموژنز، تجمع اسید هیالورونیک و کاهش جریان کلیوی می شود که همه عوامل منجر به احتباس آب می شوند.
حالات کم کاری تیروئید شدید منجر به تصویری بالینی به نام میکسوادم می شود که در آن هیپرکراتوز پوست می تواند ظاهر کاذب اضافه وزن را به بیمار بدهد.
این افزایش وزن عمدتا به دلیل احتباس آب است و نه افزایش توده چربی.

برعکس، پرکاری تیروئید با کاهش وزن و کمبود وزن همراه است.
افراد مبتلا به پرکاری تیروئید دارای تحریک بیش از حد آدرنرژیک همراه با افزایش متابولیسم پایه و ترموژنز هستند، و مصرف انرژی کلی بیشتری در نتیجه تمایل به کاهش وزن دارند.
پرکاری تیروئید همچنین می تواند به دلیل اثر بی اشتهایی تری یدوتیرونین باعث افزایش ترانزیت گوارشی و گاهی بی اشتهایی شود.
همه این عوامل ممکن است به این باور منجر شود که موارد پرکاری تیروئید ارتباط مستقیمی با کاهش وزن دارد.

بر اساس این تغییرات و از دیدگاه تئوریک، انتظار می رود بیماران مبتلا به اختلال عملکرد تیروئید پس از رسیدن به سطح هورمونی طبیعی با درمان خاص، به وزن قبل از اختلال خود برگردند. با این حال، بسیاری از مطالعات نشان داده اند که این همیشه درست نیست.

 

تشخیص تیروئید

 

آزمایش خون عملکرد تیروئید:

• هورمون محرک تیروئید (TSH) – هورمونی که توسط غده هیپوفیز (غده ای در پایه مغز) تولید می شود که تولید هورمون های تیروئید را کنترل می کند.
• تری یدوتیرونین (T3) – یکی از هورمون های اصلی تیروئید
• تیروکسین (T4) – یکی دیگر از هورمون های اصلی تیروئید
  سطح هورمون تیروئید شما با آنچه برای یک فرد سالم هم سن شما طبیعی است مقایسه می شود. سطح پایین TSH و سطوح بالای T3 و/یا T4 معمولاً به این معنی است که تیروئید پرکار دارید. پزشکان ممکن است T3 و T4 آزاد (FT3 و FT4) را هم اندازه گیری نمایند.
• یک آزمایش خون به نام سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR) نیز ممکن است برای بررسی التهاب در بدن شما انجام شود. اگر علائم التهاب وجود داشته باشد، افزایش هورمون های تیروئید ناشی از تیروئیدیت (التهاب تیروئید) است.

 

اسکن تیروئید:

اسکن تیروئید ممکن است برای بررسی مشکلاتی مانند توده ها (ندول ها) در غده تیروئید استفاده شود.
از شما خواسته می شود که مقدار کمی از ماده کمی رادیواکتیو را که توسط غده تیروئید جذب می شود، قورت دهید.
از طریق رگ نیز می توان آن را تزریق کرد.
سپس اسکن برای مشاهده میزان جذب ماده و بررسی اندازه و شکل غده تیروئید انجام می شود.

 

منابع : healthmatch | btf-thyroid | thyroid