کمبود مواد مغذی عملکردها و فرآیندهای بدن را در ابتدایی ترین سطح سلولی تغییر می دهد. این فرآیندها شامل تعادل آب، عملکرد آنزیم، سیگنال دهی عصبی، هضم و متابولیسم است. رفع این کمبودها برای رشد، توسعه و عملکرد بهینه مهم است.
کمبود مواد مغذی نیز می تواند منجر به بیماری شود. برای مثال، کمبود کلسیم و ویتامین D میتواند باعث پوکی استخوان یا نرمی استخوان (راشیتیسم) شود، دو بیماری که با استخوانهای شکننده مشخص میشوند. آهن ناکافی می تواند باعث کم خونی ناشی از فقر آهن شود که انرژی شما را از بین می برد.
در اینجا نحوه تشخیص 8 کمبود رایج مواد مغذی آورده شده است.
علائم کمبود کلسیم در بدن
کلسیم برای حفظ استخوانهای قوی و کنترل عملکرد عضلات و اعصاب مهم است. علائم کاهش شدید کلسیم شامل بی حسی، سوزن سوزن شدن انگشتان و ریتم غیر طبیعی قلب است. گفته می شود، هیچ علامت کوتاه مدت و آشکاری از کمبود کلسیم وجود ندارد.
اکثر بزرگسالان روزانه به 1000 میلی گرم کلسیم نیاز دارند، اگرچه زنان بالای 50 سال و مردان بالای 70 سال به 1200 میلی گرم نیاز دارند. این میزان به احتمال زیاد از حداقل سه وعده شیر یا ماست در روز به اندازه کافی دریافت خواهد شد.
در منزل آزمایش دهید (ویژه تهران)
بدون نیاز به حضور در آزمایشگاه، در سریع ترین زمان در منزل یا محل کار خود آزمایش دهید.
پنیر یکی دیگر از منابع خوب کلسیم است، اما اگر لبنیات زیاد مصرف نمی کنید، می توانید این ماده مغذی را در آب پرتقال غنی شده با کلسیم یا غلات صبحانه دریافت کنید و همچنین از سبزیهای برگدار تیره مانند کلم پیچ و کلم بروکلی
علائم کمبود ویتامین D در بدن
این ویتامین برای سلامت استخوان ها بسیار مهم است و همچنین ممکن است از برخی سرطان ها جلوگیری کند. علائم کمبود ویتامین D ممکن است مبهم باشد – خستگی، درد استخوان، تغییرات خلقی، و درد یا ضعف عضلانی ممکن است ایجاد شود.
کمبود ویتامین D اگر طولانیمدت ادامه یابد، میتواند منجر به نرم شدن استخوانها شود. همچنین کمبود طولانی مدت ممکن است با سرطان ها و بیماری های خودایمنی نیز مرتبط باشد.
بیشتر بزرگسالان روزانه به 15 میکروگرم ویتامین D و بزرگسالان بالای 70 سال به 20 میکروگرم ویتامین D نیاز دارند. لذا پیشنهاد می شود روزانه سه وعده شیر یا ماست غنی شده مصرف کنید و دو بار در هفته ماهی های چرب مانند سالمون یا ماهی تن مصرف کنید، زیرا این مواد غذایی حاوی ویتامین D هستند.
همچنین هر روز مدتی را بیرون از خانه در زیر نور آفتاب بگذرانید، زیرا آفتاب منبع عالی از مواد مغذی است ده تا 30 دقیقه چند بار در هفته قرار گرفتن در معرض مستقیم نور خورشید می تواند کمک کننده باشد.
علائم کمبود پتاسیم در بدن
پتاسیم به قلب، اعصاب و عضلات شما کمک می کند تا به درستی کار کنند و همچنین مواد مغذی را به سلول ها می رساند و مواد زائد را از بین می برد. به علاوه، این ماده مغذی به جبران تأثیر منفی سدیم بر فشار خون کمک میکندپتاسیم در حفظ فشار خون سالم مهم است.
ممکن است در کوتاه مدت به دلیل اسهال یا استفراغ، پتاسیم کم شود. تعرق مفرط؛ آنتی بیوتیک ها، ملین ها یا دیورتیک ها؛ مصرف بیش از حد الکل؛ یا یک بیماری مزمن مانند بیماری کلیوی با علائم کمبود پتاسیم شامل ضعف عضلانی، پرش یا گرفتگی عضلات همراه است. یبوست؛ سوزن سوزن شدن و بی حسی و ریتم یا تپش قلب غیر طبیعی در این موارد مشاهده می شود.
برای منابع طبیعی پتاسیم، موز، شیر، کدو، بلوط، عدس و لوبیا قرمز و سایر حبوبات را مصرف کنید. مردان بالغ روزانه به 3400 میلی گرم و زنان به 2600 میلی گرم پتاسیم نیاز دارند.
علائم کمبود آهن در بدن
آهن برای تولید گلبول های قرمز خون ضروری است که اکسیژن را در سراسر بدن حمل می کنند. وقتی سطح آهن خیلی پایین میآید، ممکن است کمبود گلبولهای قرمز وجود داشته باشد و در نتیجه وضعیتی به نام کم خونی یا آنمی ایجاد میشود. برخی از گروههایی که در معرض افزایش خطر کمبود آهن هستند شامل زنان در حال قاعدگی، افراد در حال رشد (مانند کودکان و زنان باردار) و افرادی که از رژیم گیاهخواری یا وگان پیروی میکنند.
کم خونی می تواند علائمی مانند ضعف و خستگی، تنگی نفس، ضربان قلب سریع، پوست رنگ پریده، سردرد، سردی دست ها و پاها، زبان زخم یا متورم، ناخن های شکننده، و میل به چیزهای عجیب و غریب مانند خاک ایجاد می کند. علائم ممکن است در ابتدا آنقدر خفیف باشند که متوجه مشکلی نشوید، اما با کاهش ذخایر آهن، شدت آنها بیشتر می شود.
مردان و زنان بالغ بالای 50 سال به 8 میلی گرم در روز و زنان بالغ کمتر از 50 سال به 18 میلی گرم در روز آهن نیاز دارند.
برای افزایش سطح آهن خوردن غلات غنی شده با آهن، گوشت گاو، صدف، لوبیا (مخصوصاً لوبیا چشم بلبلی)، عدس و اسفناج توصیه می شود.
علائم کمبود ویتامین B12 در بدن
بی حسی، خستگی، تورم زبان و موارد دیگر
ویتامین B12 به تولید گلبول های قرمز و DNA کمک می کند و همچنین عملکرد انتقال دهنده های عصبی را بهبود می بخشد.
گیاهخواران و وگان ها ممکن است در معرض خطر خاصی برای کمبود ویتامین B12 قرار داشته باشند زیرا گیاهان این ماده مغذی را نمی سازند.
افرادی که تحت عمل جراحی کاهش وزن قرار گرفته اند نیز ممکن است فاقد ویتامین B12 باشند زیرا در افراد جراحی شده استخراج مواد مغذی برای بدن دشوار است.
علائم کمبود شدید B12 شامل بی حسی در پاها و دست ها است. مشکلات راه رفتن و تعادل، کم خونی، خستگی، ضعف، زبان متورم و ملتهب، از دست دادن حافظه و مشکل در تفکر. این علائم می توانند به سرعت یا به تدریج ظاهر شوند، و از آنجایی که طیف وسیعی از علائم وجود دارد، ممکن است برای مدتی متوجه آنها نشوید.
بزرگسالان به 4/2 میکروگرم B12 در روز نیاز دارند.
B12 بیشتر در محصولات حیوانی یافت می شود و مصرف ماهی، مرغ، شیر و ماست را برای افزایش سطح B12 توصیه می کنند.
اگر گیاهخوار هستید، پیشنهاد میشود غذاهای غنی شده با B12 مانند شیر گیاهی و غلات صبحانه را مصرف کنید. شما همچنین می توانید B12 را در اکثر مولتی ویتامین ها پیدا کنید، اما اگر در معرض خطر کمبود هستید، می توانید از مکمل های مخصوص حاوی B12 استفاده کنید.
علائم کمبود فولات در بدن
فولات، یا اسید فولیک، یک ویتامین B است که به ویژه برای زنان در سنین باروری مهم است، به همین دلیل است که ویتامین های دوران بارداری معمولا حاوی دوز بالایی از فولات هستند.
فولات از رشد و عملکرد سالم بدن حمایت می کند و می تواند خطر نقایص مادرزادی را کاهش دهد، به ویژه مواردی که لوله عصبی (مغز و ستون فقرات) را درگیر می کند.
فولات می تواند تعداد کل گلبول های قرمز بزرگ را کاهش دهد و باعث کاهش نقص لوله عصبی در نوزاد متولد نشده شود.
علائم کمبود فولات عبارتند از: خستگی، تحریک پذیری، اسهال، رشد ضعیف و زبان صاف و حساس
طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، زنانی که ممکن است باردار شوند، باید علاوه بر مصرف مواد غذایی حاوی فولات، روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک دریافت کنند. جالب توجه است که فولات به بهترین وجه به شکل مکمل توسط بدن جذب می شود.
برای دریافت فولات از غذا، به سراغ غلات غنی شده، لوبیا، بادام زمینی، تخمه آفتابگردان، غلات کامل، تخم مرغ و سبزیجات با برگ های تیره بروید.
علائم کمبود منیزیم در بدن
منیزیم به حمایت از سلامت استخوان ها و تولید انرژی کمک می کند. بزرگسالان بسته به جنس و سن به 310 تا 420 میلی گرم نیاز دارند. اگرچه کمبود آن در افراد سالم غیر معمول است، اما برخی داروها (از جمله برخی آنتی بیوتیک ها و دیورتیک ها) و شرایط بیماری (مانند دیابت نوع 2 و بیماری کرون) می توانند جذب منیزیم را محدود کنند یا از دست دادن این ماده مغذی از بدن را افزایش دهند.
کمبود منیزیم می تواند باعث کاهش اشتها، حالت تهوع و استفراغ، خستگی و ضعف شود. در موارد شدیدتر، ممکن است منجر به بی حسی و سوزن سوزن شدن، گرفتگی یا انقباض عضلانی، تشنج، ریتم نامنظم قلب، تغییرات شخصیتی یا اسپاسم عروق کرونر شود.
برای کمک به بازگشت بدن به حالت طبیعی، غذاهای غنی از منیزیم مانند بادام، بادام هندی، بادامزمینی، اسفناج، لوبیا سیاه را بیشتر مصرف کنید.
علائم کمبود روی (zinc) در بدن
روی برای سیستم ایمنی، بهبود زخم و رشد و نمو طبیعی در دوران بارداری، کودکی و نوجوانی مهم است.
کمبود روی می تواند منجر به تغییرات پوستی شود که در ابتدا شبیه اگزما هستند. ممکن است ترک هایی بر روی پوست وجود داشته باشد که اغلب در اطراف دهان و دست ها دیده می شود. بثورات با مرطوبکنندهها یا کرمها یا لوسیونهای استروئیدی بهتر نمیشوند.
افراد مبتلا به کمبود روی ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنند:
- ریزش مو
- تغییر در شکل ناخن
- اسهال
- عفونت های مکرر
- احساس تحریک پذیری
- از دست دادن اشتها
- ناتوانی جنسی
- مشکلات چشمی
- کاهش وزن
- زخم هایی که مدت زیادی طول می کشد تا بهبود پیدا کنند
بهترین راه برای جلوگیری از کمبود روی برای اکثر افراد، خوردن غذاهایی است که حاوی روی هستند. این مواد غذایی شامل گوشت و ماهی است. مقادیر کمتری روی را می توان در غلات، حبوبات، غذاهای لبنی و دانه ها یافت.
از کمبود مواد مغذی تا تغذیه سالم
اگر مشکوک به کمبود مواد مغذی هستید آزمایشهای خون میتواند به تعیین اینکه آیا کمبود دارید یا خیر کمک کنند، همکاران ما در آزمایشگاه پارس طب همراه و مشاور شما در این زمینه هستند.
ما تنها یک تماس با شما فاصله داریم
بهترین راه برای جلوگیری یا رفع کمبود مواد مغذی این است که مطمئن شوید یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی میخورید.
افراد در معرض خطر عبارتند از: افراد مسن، افراد دارای رژیمهای غذایی محدود (مانند گیاهخواران)، زنان باردار و کسانی که رژیم غذایی غنی از میوهها و سبزیجات مصرف نمیکنند.
بیماری های ناشی از کمبود ویتامین
ویتامین یک ریز مغذی است که بدن به مقدار کافی تهیه نمی کند. به همین دلیل است که برای عملکرد طبیعی بدن لازم است از منابع خارجی دریافت شود. مصرف ناکافی ویتامین ها منجر به بیماری های ناشی از کمبود ویتامین می شود.
در زیر لیستی از برخی از ویتامین ها و بیماری های ناشی از کمبود آنها آورده شده است:
ویتامین A
این ویتامین یک ریز مغذی مهم است که میتوان آن را از منابع غذایی مختلف مانند هویج، اسفناج، شیر، تخممرغ، جگر و ماهی به دست آورد. برای بینایی طبیعی، تولید مثل، رشد و سیستم ایمنی سالم یک فرد مورد نیاز است.
اکثر کودکان زیر پنج سال از خشکی دهان و یک اختلال چشمی جدی رنج می برند که در آن کودک به دلیل کمبود این ویتامین در خطر نابینایی است. کمبود ویتامین A در یک زن باردار می تواند منجر به عوارض دوران بارداری و زایمان شود.
ویتامین B
ویتامین B می تواند انواع مختلفی داشته باشد، مانند ویتامین B1، B2، B12 و غیره. بیماری های کمبود بستگی به نوع ویتامین B دارد که فرد فاقد آن است.
ویتامین B1: کمبود ویتامین B1 باعث بری بری می شود که منجر به ضعیف شدن عضلات و کاهش وزن شدید می شود. کمبود حاد می تواند منجر به فلج و نارسایی قلبی شود.
ویتامین B6: کمبود ویتامین B6 باعث بیماری های ناشی از کمبود مانند کم خونی و برخی اختلالات پوستی مانند ترک های اطراف دهان می شود. همچنین می تواند منجر به افسردگی و اختلالات عصبی شود.
ویتامین B12: کمبود ویتامین B12 باعث کم خونی پرنشیوز می شود. سایر بیماری های مرتبط با کمبود B12 فلج عضلانی و اعصاب، خستگی مفرط، زوال عقل و افسردگی است.
ویتامین C
کمبود ویتامین C می تواند باعث اسکوربوت شود، بیماری که با خونریزی لثه، لکه های پوستی و تورم در مفاصل مشخص می شود. همچنین بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد و حتی می تواند در شرایط حاد کشنده باشد.
ویتامین D
کمبود ویتامین D باعث راشیتیسم می شود که منجر به ضعیف شدن استخوان ها به خصوص در نزدیکی مفاصل می شود. همچنین می تواند منجر به پوسیدگی دندان ها شود.
ویتامین K
ویتامین K برای انعقاد خون مهم است. کمبود آن در نوزادان شایع است و به دلیل عدم توانایی در تشکیل لخته خون منجر به خونریزی بیش از حد می شود.
منابع : byjus | everydayhealth | healthdirect
طرف قرارداد با کلیه بیمه ها
در آزمایشگاه پارس طب، ما به خود می بالیم که می توانیم دسترسی به خدمات استثنایی آزمایشگاهی خود را برای همه، صرف نظر از ارائه دهنده بیمه آنها، فراهم کنیم.