تشخیص هپاتیت با آزمایش خون

Hepatitis یک بیماری شایع است که باعث التهاب سلول های کبدی و آسیب کبدی می شود.
کبد یک اندام حیاتی است که مواد مغذی را پردازش می کند، خون را فیلتر می کند و با عفونت ها مبارزه می کند. هنگامی که کبد ملتهب یا آسیب دیده باشد، عملکرد آن تحت تأثیر قرار می گیرد.
عوامل مختلفی از جمله مصرف بیش از حد الکل، اثر برخی داروها، بیماری های خودایمنی و بیماری های ژنتیکی، عفونت های باکتریایی و ویروسی می توانند باعث این بیماری شوند.
عوامل اصلی ویروس هایی هستند که منجر به هپاتیت می شوند. حداقل پنج ویروس می توانند باعث این بیماری شوند که به نام های E، D، C، B، A شناخته می شوند.

 

انواع Hepatitis

Hepatitis A : نتیجه عفونت با ویروس هپاتیت HAV است. این نوع هپاتیت یک بیماری حاد و کوتاه مدت است.

Hepatitis B : ویروس HBV باعث هپاتیت B می شود. این اغلب یک بیماری مزمن و مداوم است.

Hepatitis C : هپاتیت C از ویروس هپاتیت HCV ناشی می شود. HCV یکی از شایع ترین عفونت های ویروسی منتقله از طریق خون است و معمولاً به عنوان یک بیماری طولانی مدت ظاهر می شود.

Hepatitis D : این یک شکل نادر از هپاتیت است که فقط همراه با عفونت هپاتیت B رخ می دهد. HDV مانند سایر سویه ها باعث التهاب کبد می شود، اما فرد نمی تواند بدون عفونت هپاتیت B موجود، به HDV مبتلا شود.

Hepatitis E : هپاتیت E یک بیماری حاد منتقله از طریق آب است که در اثر قرار گرفتن در معرض ویروس HEV ایجاد می شود. عمدتاً در مناطقی با بهداشت نامناسب دیده می شود و معمولاً در نتیجه بلعیدن مواد مدفوعی که منبع آب را آلوده می کند، ایجاد می شود.

 

علائم هپاتیت حاد (کوتاه مدت)

مرحله اولیه هپاتیت، مرحله حاد نامیده می شود که در آن کبد ممکن است خیلی ناگهانی ملتهب شود. هپاتیت حاد معمولاً طی چند روز تا چند هفته بهبود می یابد، اما در برخی افراد می تواند منجر به نارسایی حاد کبدی شود.
افراد مبتلا به هپاتیت حاد ممکن است بلافاصله پس از عفونت با ویروس علائمی را ایجاد کنند :

• خستگی
• علائم شبیه آنفولانزا
• ادرار تیره
• مدفوع رنگ پریده
• درد شکم
• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• زردی پوست و چشم ها
• یا هیچ یک از این علائم ظاهر نشود

 

علائم هپاتیت مزمن (بیش از 6 ماه)

اگر التهاب کبدی بهبود نیابد، وارد فاز مزمن می شود. اگر با یک نوع مزمن مانند هپاتیت B و C زندگی می کنید، ممکن است علائمی نداشته باشید تا زمانی که آسیب بر عملکرد کبد تأثیر بگذارد که می تواند منجر به نارسایی پیشرفته کبد شود.

•  زردی
• تورم اندام تحتانی
• گیجی
• خون در مدفوع
• استفراغ

 

هپاتیت چگونه منتقل میشود؟

• رابطه جنسی غیر ایمن
• دریافت خون یا محصولات خونی آلوده
• انتقال از مادر مبتلا به نوزاد در زمان تولد
• آلودگی سرنگ ها، ابزارهای جراحی یا هر وسیله ای که در تماس با خون یا مایعات بدن است

انواع هپاتیت	راه انتقال
hepatitis A	قرار گرفتن در معرض HAV در غذا یا آب
hepatitis B	تماس با HBV در مایعات بدن، مانند خون، ترشحات واژن، یا منی
hepatitis C	تماس با HBV در مایعات بدن، مانند خون، ترشحات واژن، یا منی
hepatitis D	تماس با خون حاوی HDV
hepatitis E	قرار گرفتن در معرض HAV در غذا یا آب

 

چه افرادي به هپاتیت مبتلا مي شوند؟

اگرچه Hepatitis معمولاً نتیجه یک عفونت است، عوامل دیگری نیز می توانند باعث این بیماری شوند. علل غیرعفونی هپاتیت عبارتند از استفاده نادرست از داروها و قرار گرفتن در معرض سموم.

الکل و سایر سموم: مصرف بیش از حد الکل می تواند باعث آسیب کبد و التهاب شود. این ممکن است به عنوان هپاتیت الکلی نیز شناخته شود. الکل به طور مستقیم به سلول های کبد آسیب می زند. با گذشت زمان، می تواند باعث آسیب دائمی و در نتیجه ضخیم شدن یا زخم شدن بافت کبد (سیروز) و نارسایی کبد شود.

پاسخ سیستم خود ایمنی: در برخی موارد، سیستم ایمنی به اشتباه کبد را مضر تشخیص داده و به آن حمله می کند. این باعث التهاب مداوم می شود که می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد که اغلب عملکرد کبد را مختل می کند. این بیماری در زنان سه برابر بیشتر از مردان است.

 

عوارض هپاتیت

هپاتیت مزمن B یا C می تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی تری شود. از آنجایی که ویروس کبد را آلوده می کند، افراد مبتلا در معرض خطر زیر قرار دارند:

• بیماری مزمن کبدی
• سیروز
• سرطان کبد

 

عوارض نارسایی کبد عبارتند از:

• اختلالات خونریزی
• تجمع مایع در شکم که به عنوان آسیت شناخته می شود
• افزایش فشار خون در وریدهای پورتال که به کبد شما وارد می شود، که به عنوان فشار خون پورتال شناخته می شود
• نارسایی کلیه
• آنسفالوپاتی کبدی که می تواند شامل خستگی، از دست دادن حافظه و کاهش توانایی های ذهنی باشد
• کارسینوم هپاتوسلولار که نوعی سرطان کبد است
• افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B و C باید از مصرف الکل اجتناب کنند زیرا می تواند بیماری و نارسایی کبد را تسریع کند.

 

پیشگیری از هپاتیت

واکسن ها

واکسنی برای هپاتیت A موجود است و می تواند به جلوگیری از انقباض HAV کمک کند. این واکسن مجموعه ای از دو دوز است و اکثر کودکان واکسیناسیون را از سن 12 تا 23 ماهگی آغاز می کنند. این واکسن برای بزرگسالان نیز موجود است و می تواند شامل واکسن هپاتیت B نیز باشد.

منبع CDCTrusted واکسیناسیون هپاتیت B را برای همه نوزادان توصیه می کند. پزشکان معمولاً یک سری از سه واکسن را در 6 ماه اول کودکی تجویز می کنند.

CDC همچنین این واکسن را برای همه پرسنل مراقبت های بهداشتی و پزشکی توصیه می کند. واکسیناسیون علیه هپاتیت B همچنین می تواند از هپاتیت D جلوگیری کند.

در حال حاضر هیچ واکسنی برای هپاتیت C یا E وجود ندارد.

 

کاهش قرار گرفتن در معرض

این ویروس می تواند از طریق تماس با مایعات بدن، آب و مواد غذایی حاوی عوامل عفونی از فردی به فرد دیگر منتقل شود. به حداقل رساندن خطر تماس با این مواد می تواند به جلوگیری از ابتلا به ویروس های هپاتیت کمک کند.
رعایت بهداشت موثر یکی از راه‌های جلوگیری از ابتلا به هپاتیت A و E است. اگر به کشوری سفر می‌کنید که در آن شیوع این بیماری زیاد است، باید از موارد زیر اجتناب کنید:

• آب محلی
• یخ
• صدف و صدف خام یا نیم پز
• میوه و سبزیجات خام

 

ویروس های هپاتیت B، C و D می توانند از طریق تماس با مایعات بدن حاوی این عوامل عفونی منتقل شوند.
با انجام موارد زیر می توانید خطر تماس با مایعات حاوی این ویروس ها را کاهش دهید:

• سوزن مشترک استفاده نکنید
• استفاده نکردن از تیغ
• عدم استفاده از مسواک دیگران
• دست زدن به خون ریخته شده

 

هپاتیت B و C می تواند از طریق رابطه جنسی و تماس جنسی نیز منتقل شود. استفاده از روش‌های بازدارنده مانند کاندوم در طول فعالیت جنسی می‌تواند به کاهش خطر عفونت کمک کند.

 

تشخیص Hepatitis

درک علل بیماری برای درمان صحیح آن مهم است. پزشکان از یک سری آزمایشات برای تشخیص دقیق وضعیت شما استفاده می کنند.

 

آزمایش خون:

آزمایش های اولیه که برای شناسایی آنتی ژن های سطحی ویروس های عامل این بیماری و ارزیابی میزان آنتی بادی هایی که بدن برای مقابله با آنها تولید می کند و همچنین برای اندازه گیری سطح پروتئین ها و آنزیم های کبدی انجام می شود.

 

روش‌های تشخیصی مولکولی (PCR):

شناسایی ویروس HBV و HCV با استفاده از روش‌های تشخیصی مولکولی که می‌تواند میزان ویروس در کبد را تایید کرده و سطح فعالیت بیماری را تعیین کند.

 

بیوپسی یا نمونه‌برداری از کبد:

اگر Hepatitis تشخیص داده شود، پزشک میزان آسیب کبدی و احتمال ابتلا به سرطان را اندازه گیری می کند.
بیوپسی کبد روشی است که شامل نمونه برداری از بافت کبد است. یک متخصص داخلی ممکن است این نمونه را با سوزن از پوست شما بگیرد، به این معنی که نیازی به جراحی نیست.
این آزمایش به پزشک اجازه می دهد تا تعیین کند که عفونت یا التهاب چقدر بر کبد شما تأثیر گذاشته است.

 

سونوگرافی:

سونوگرافی شکم از امواج اولتراسوند برای ایجاد تصویری از اندام های داخل شکم استفاده می کند.
این آزمایش به پزشک اجازه می دهد تا کبد و اندام های مجاور را از نزدیک بررسی کند.
سونوگرافی مایع شکمی، آسیب یا بزرگ شدن کبد، تومورهای کبدی، ناهنجاری های کیسه صفرا را نشان می دهد.
گاهی اوقات لوزالمعده نیز در تصاویر اولتراسوند دیده می شود. این می تواند یک آزمایش مفید برای تعیین علت عملکرد غیر طبیعی کبد باشد.

 

آزمایشات هپاتیت عفونی عبارتند از:

 

نام تست	نوع آزمایش	چه چیزی را اندازه اندازه گیری می کند
آزمایش هپاتیت A	خون	آنتی بادی های HAV
آزمایش هپاتیت B	خون	آنتی بادی ها، آنتی ژن ها و مواد ژنتیکی ویروس  HBV
آزمایش هپاتیت C	خون	آنتی بادی ها و مواد ژنتیکی ویروس HCV
آزمایش هپاتیت D	خون	آنتی بادی های HDV و مواد ژنتیکی
آزمایش هپاتیت E	خون	آنتی بادی ها و مواد ژنتیکی برای HEV

 

 

آزمایشات هپاتیت غیر عفونی عبارتند از:

اگر به علت غیر عفونی هپاتیت مشکوک باشید، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را توصیه کند.

 

نام تست	نوع آزمایش	چه چیزی را اندازه اندازه گیری می کند
Antinuclear Antibody (ANA)	خون	آنتی بادی ها در چندین اختلال خود ایمنی وجود دارند
Smooth Muscle Antibody (SMA)	خون	آنتی بادی های موجود در هپاتیت خود ایمنی
Anti-LKM-1 Antibody	خون	آنتی بادی های موجود در هپاتیت خود ایمنی
Antimitochondrial Antibody (AMA)	خون	آنتی بادی های موجود در کلانژیت صفراوی اولیه، نوعی بیماری کبدی

 

منابع : healthline