آزمایش CRP(C-reactive protein) سطح پروتئین واکنشی C را در خون اندازه گیری می کند. کبد در پاسخ به التهاب، CRP را در جریان خون آزاد می کند. پزشکان از این آزمایش برای کمک به تشخیص و نظارت بر چندین علت مختلف التهاب مانند عفونت ها و برخی شرایط خودایمنی استفاده می کنند.

هنگامی که بدن با یک عامل مهاجم و بیگانه (مانند ویروس ها، باکتری ها یا مواد شیمیایی سمی) مواجه می شود یا آسیب می بینید، سیستم ایمنی را فعال می کند. سیستم ایمنی بدن اولین پاسخ دهنده های خود را ارسال می کند: سلول های التهابی و سیتوکین ها.

این سلول ها یک پاسخ التهابی را برای به دام انداختن باکتری ها و سایر عوامل مخرب شروع می کنند یا شروع به التیام بافت آسیب دیده می کنند. نتیجه می تواند درد، تورم، کبودی یا قرمزی باشد. اما التهاب روی سیستم‌های بدن که نمی‌توانید ببینید، مانند مفاصل نیز تأثیر می‌گذارد.

افراد به طور معمول سطوح پایین CRP در خون خود دارند. سطوح متوسط ​​تا شدید ممکن است نشانه یک عفونت جدی یا سایر شرایط التهابی باشد.

تست CRP در موارد زیر توسط پزشک درخواست میشود :

• عفونت های باکتریایی شدید، مانند سپسیس
• عفونت های قارچی
• استئومیلیت (عفونت استخوان)
• بیماری التهابی روده (IBD)
• برخی از اشکال آرتریت
• بیماری های خود ایمنی، مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس (لوپوس اریتماتوز سیستمیک)
• بیماری التهابی لگن (PID)
• پزشکان همچنین از تست های CRP برای نظارت بر افراد پس از جراحی یا سایر روش های تهاجمی برای بررسی عفونت در طول دوره بهبودی استفاده می کنند.

آزمایش CRP به تنهایی نمی تواند یک بیماری یا محل التهاب در بدن را تشخیص دهد. به همین دلیل، اگر نتایج CRP نشان دهد که التهاب دارید به دلیل اختصاصی نبودن این تست پزشک جهت تشخیص از سایر آزمایشات تکمیلی استفاده خواهد کرد.

همچنین پزشک ممکن است آزمایش CRP را در صورت داشتن علائم عفونت باکتریایی جدی، از جمله:

• تب
• لرز
• تنفس سریع (تاکی پنه)
• ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)
• تهوع و استفراغ

درخواست کند.

اگر قبلاً عفونت یا یک بیماری التهابی مزمن تشخیص داده شده باشد، آزمایش‌های CRP برای نظارت بر درمان استفاده می شود.

شرایط انجام آزمایش CRP

سطوح CRP بسته به میزان التهاب بدن افزایش و کاهش می یابد. اگر سطح CRP پایین بیاید، نشانه این است که درمان برای التهاب موثر است.

• ورزش های بسیار شدید، مانند تمرینات سنگین با وزنه یا دویدن بسیار طولانی، می توانند باعث افزایش ناگهانی سطح CRP شوند. ممکن است پزشک از شما بخواهد که قبل از انجام آزمایش از چنین فعالیت هایی اجتناب کنید.
• اگر نمونه خون برای آزمایش‌های اضافی استفاده می‌شود، ممکن است لازم باشد برای مدت معینی قبل از انجام آزمایش از خوردن یا آشامیدن خودداری کنید.
  به عنوان مثال، اگر آزمایش hs-CRP را برای بررسی بیماری قلبی درخواست شود، احتمالاً پزشک آزمایش کلسترول را همزمان تجویز می کند در نتیجه انجام تست نیازمند ناشتا بودن است.
• برخی از داروها می توانند بر سطح CRP تأثیر بگذارند. همیشه در مورد داروهایی که مصرف می کنید، از جمله داروهایی که بدون نسخه خریداری می شوند، با پزشک خود مشورت کنید.

تفسیر آزمایش CRP

آزمایشگاه ها محدوده مرجع متفاوتی برای سطوح طبیعی پروتئین واکنشی C دارند.

به طور کلی، سطح نرمال CRP کمتر از 0.9 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) است.

عوامل زیادی می توانند بر سطح CRP تأثیر بگذارند. افزایش جزئی سطح CRP ممکن است به دلیل شرایط یا موقعیت های زیر باشد:

• سیگار کشیدن
• سرماخوردگی
• افسردگی
• دیابت
• بیخوابی
• التهاب لثه
• چاقی
• پریودنتیت
• بارداری
• مصدومیت اخیر

زنان و افراد مسن به طور طبیعی سطوح بالاتری از CRP دارند.

1.نتیجه آزمایش CRP بین 1.0 تا 10.0 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) به طور کلی یک سطح نسبتاً بالای کم در نظر گرفته می شود. این نتیجه ممکن است هر یک از شرایط زیر را نشان دهد:

• التهاب سیستمیک ناشی از شرایطی مانند آرتریت روماتوئید (RA)، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) یا سایر شرایط خود ایمنی.
• حمله قلبی (سکته قلبی)
• پانکراتیت
• برونشیت

2.نتیجه آزمایش CRP بیش از 10 میلی گرم در دسی لیتر به طور کلی یک افزایش متوسط در نظر گرفته می شود. این نتیجه ممکن است هر یک از شرایط زیر را نشان دهد:

• عفونت های حاد باکتریایی
• عفونت های ویروسی
• واسکولیت سیستمیک
• آسیب شدید (تروما)

3.نتایج آزمایش CRP بیش از 50 میلی گرم در دسی لیتر به طور کلی افزایش شدید در نظر گرفته می شود. نتایج بیش از 50 میلی گرم در دسی لیتر در 90 درصد مواقع با عفونت های باکتریایی حاد مرتبط است.

تفاوت CRP با hs-CRP چیست؟

high-sensitivity C-reactive protein (hs-CRP) test

سطح بالای hs-CRP در خون با افزایش خطر حملات قلبی مرتبط است. همچنین، افرادی که سطح بالایی از hs-CRP دارند و دچار حمله قلبی شده‌اند، در مقایسه با افرادی که سطح hs-CRP طبیعی دارند، بیشتر احتمال دارد که دچار حمله قلبی دیگری شوند.

تست hs-CRP برای همه توصیه نمی شود. این آزمایش علت التهاب را نشان نمی‌دهد.

آزمایش hs-CRP ممکن است برای افرادی که 10 تا 20 درصد احتمال حمله قلبی در 10 سال آینده یا خطر متوسط ​​دارند بسیار مفید باشد. پزشک سطح خطر شما را با استفاده از تست‌های دیگر ارزیابی که انتخاب‌های سبک زندگی، سابقه خانوادگی و وضعیت سلامت فعلی شما را در نظر می‌گیرد، تعیین می‌کند.

اگر در معرض خطر حمله قلبی هستید، باید بدون توجه به سطح hs-CRP همیشه تحت درمان قرار بگیرید و اقدامات لازم را برای محافظت از سلامت قلب خود انجام دهید.

تفسیر آزمایش hs-CRP

نتایج آزمایش hs-CRP معمولاً به شرح زیر است:

• خطر کمتر بیماری قلبی: سطح hs-CRP کمتر از 20 میلی گرم در دسی لیتر
• خطر بالاتر بیماری قلبی: سطح hs-CRP برابر یا بیشتر از 20 میلی گرم در دسی لیتر

سطح CRP یک فرد در طول زمان متفاوت است. ارزیابی خطر بیماری عروق کرونر باید بر اساس میانگین دو آزمایش hs-CRP باشد که به طور ایده‌آل با فاصله دو هفته انجام می‌شود. مقادیر بالای 20 میلی گرم در دسی لیتر ممکن است منعکس کننده افزایش خطر حملات قلبی یا خطر حمله قلبی مکرر باشد.

به یاد داشته باشید که سطح hs-CRP تنها یک عامل خطر برای بیماری عروق کرونر است. اگر سطح hs-CRP بالایی دارید، قطعاً به این معنی نیست که در کل خطر ابتلا به بیماری قلبی در شما بالاتر است. برای ارزیابی بیشتر خطر شما باید آزمایشات دیگری انجام شود.

منابع : mayoclinic