تشخیص آزمایشگاهی ناباروری در زنان

اگر نتوانستید در مدت زمان معقولی باردار شوید ،(یعنی اینکه یک زن زیر 35 سال پس از گذشت یکسال از زندگی زناشویی و بدون جلو گیری از حاملگی حامله نشده باشد. برای بیماران بالای 35 سال این زمان به شش ماه تقلیل پیدا می کند.) برای ارزیابی و درمان ناباروری از پزشک خود کمک بگیرید. شما و همسرتان باید مورد ارزیابی قرار بگیرید. پزشک شما یک تاریخچه پزشکی دقیق می گیرد و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد.

 

شرایط لازم برای باروری طبیعی چیست ؟

1. مرد باید به اندازه کافی اسپرم های طبیعی و متحرک تولید نماید که بتوانند در مسیر های باز حرکت نموده و از آلت تناسلی فرد در زمان انزال خارج شوند .
2. اسپرم باید در واژن زن ذخیره شود تا در زمان مناسب در طی سیکل قاعد گی یعنی وقتی که اسپرم ها قادر هستند در مخاط رحم نفوذ کرده ، به درون رحم ولوله های فالوپ صعود نموده و تخمک را بارور نمایند .
3. زن باید تخمک سالم و رسیده را تولید نموده و از تخمدان ها آزاد نماید پس از رها سازی تخمک از تخمدان ، تخمک باید از لوله های فالوپ به سمت داخل رحم حرکت نماید ، بطوری که بتواند با اسپرم مواجه شده و بارور گردد .
   تخمک بارور شده باید به درون رحم حرکت نموده و در درون آندومتر آماده قرار گیرد ( در درون لایه های رحم ) تا اینکه بتواند برای رشد بیشتر ، تغذیه نماید .

 

آزمایش های باروری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تست تخمک گذاری:

یک کیت پیش‌بینی تخمک‌گذاری بدون نسخه در خانه، افزایش هورمون لوتئینیزه کننده (LH) را که قبل از تخمک‌گذاری رخ می‌دهد، تشخیص می‌دهد. آزمایش خون برای پروژسترون – هورمونی که پس از تخمک گذاری تولید می شود – می تواند نشان دهد که شما در حال تخمک گذاری هستید. سایر سطوح هورمونی مانند پرولاکتین نیز ممکن است بررسی شوند.

بعضی از زن ها ممکن است تخمک گذاری نکنند و یا به طور نامنظم و کم تخمک گذاری کنند و بنابراین ممکن است یا عادت ماهیانه نداشته باشند و یا عادت ماهیانه آنها کم و نامنظم باشد و حتی بعضی خانم ها با آنکه دارای عادت ماهیانه منظم هستند، دارای اختلال در تخمک گذاری هستند.
برای ارزیابی تخمک گذاری و ” کیفیت” تخمک ها ، روشهای مختلفی وجود دارند ، که اغلب به ((ذخیره سازی تخمک )) مربوط می شود . این موضوع ثابت شده است که با افزایش سن زنان ، هم تعداد و هم کیفیت تخمک آنها روند نزولی را آغاز می نماید . به این کاهش کیفیت (( کاهش ذخیره سازی تخمک )) می گویند.

 

هیستروسالپنگوگرافی :

در طول هیستروسالپنگوگرافی، کنتراست اشعه ایکس به رحم شما تزریق می‌شود و برای بررسی مشکلات داخل رحم، اشعه ایکس گرفته می‌شود. این آزمایش همچنین نشان می دهد که آیا مایع از رحم خارج شده و از لوله های فالوپ شما بیرون می ریزد یا خیر. اگر مشکلی پیدا شد، احتمالاً به ارزیابی بیشتری نیاز خواهید داشت.

 

آزمایش ذخیره تخمدان:

این آزمایش به تعیین کیفیت و کمیت تخمک های موجود برای تخمک گذاری کمک می کند. زنانی که در معرض خطر کمبود تخمک هستند – از جمله زنان بالای 35 سال – ممکن است این سری از آزمایش های خون و تصویربرداری را انجام دهند.

 

آزمایشهای خون روز سوم دوره قاعدگی :

سنجش میزان هورمونهای LH ,FSH ، استرادیول ، آنتی مولرین هورمون یا AMH و تست Inhibin-Bکه دو تای آخر برای بررسی ذخیره تخمک مورد استفاده قرار می گیرد. خصوصا در روز سوم سیکل قاعدگی در پیش بینی شانس باروری و دوز مورد نیاز داروهای تحریک تخمک گذاری موثر می باشد و جزئیات دیگری را نیز ارائه نماید.

 

بررسی موکوس دهانه رحم :

در حوالی تخمک گذاری موکوس از دهانه رحم ترشح می شود . این موکوس دهانه رحم به دلیل اینکه زمینه را برای انتقال اسپرم از واژن به درون رحم فراهم می نماید بسیار اهمیت دارد .
بررسی ترشحات دهانه رحم غالبا با استفاده از یک اسپکولوم در حدود زمان تخمک گذاری انجام می گیرد و کمیت و کیفیت ترشحات دهانه رحم مورد ارزیابی قرار می گیرند .

سایر آزمایشات هورمونی

سایر آزمایشات هورمونی سطح هورمون های تخمک گذاری و همچنین هورمون های تیروئید و هیپوفیز را که فرآیندهای تولید مثل را کنترل می کنند، بررسی می کند.

تست های تصویربرداری

سونوگرافی لگن به بررسی بیماری رحم یا لوله فالوپ می پردازد. گاهی از سونوهیستروگرام، که به آن سونوگرافی انفوزیون نمکی نیز گفته می شود، یا هیستروسکوپی برای دیدن جزئیات داخل رحم که در سونوگرافی معمولی قابل مشاهده نیستند، استفاده می شود.

ارزیابی چسبندگی یا آندومتریوز لاپاراسکوپی:

در ارزیابی علت ناباروری گاهی نیاز به مشاهده وضعیت بیرونی رحم، لوله های فالوپ و تخمدان از طریق لاپاراسکوپی می باشد. این ارزیابی شامل مشاهده چسبندگی یا عدم چسبندگی ، آندومتریوز و اختلالات دیگری می شود که می توانند موجب ناباروری گردند. این عمل در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام می شود . یک وسیله تلسکوپی کوچک از طریق یک بریدگی کوچک در زیر ناف در درون حفره شکم قرار داده می شود. سپس پزشک می تواند اندامهای تولیدمثل را در طی این فرآیند مورد بررسی قرار دهد. چنانچه بیمار چسبندگی یا آندومتریوز داشته باشد ,در زمان انجام عمل قابل درمان هستند.

 

بسته به وضعیت شما، به ندرت آزمایش شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

لاپاراسکوپی این جراحی کم تهاجمی شامل ایجاد یک برش کوچک در زیر ناف و قرار دادن یک دستگاه مشاهده نازک برای بررسی لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها و رحم است. لاپاراسکوپی می تواند اندومتریوز، اسکار، انسداد یا بی نظمی لوله های فالوپ و مشکلات تخمدان ها و رحم را شناسایی کند.

آزمایش ژنتیک: آزمایش ژنتیک به تعیین اینکه آیا تغییراتی در ژن های شما وجود دارد که ممکن است باعث ناباروری شود کمک می کند.

درمان :

درمان ناباروری به علت، سن شما، مدت زمان ناباروری و ترجیحات شخصی بستگی دارد. از آنجایی که ناباروری یک اختلال پیچیده است، درمان شامل تعهدات مالی، جسمی، روانی و زمانی قابل توجهی است.
درمان‌ها می‌توانند باروری را از طریق دارو یا جراحی بازیابی کنند یا با تکنیک‌های پیچیده به باردار شدن کمک کنند.

داروهایی برای بازگرداندن باروری

داروهایی که تخمک گذاری را تنظیم یا تحریک می کنند به عنوان داروهای باروری شناخته می شوند. داروهای باروری درمان اصلی زنانی است که به دلیل اختلالات تخمک گذاری نابارور هستند.

داروهای باروری معمولاً مانند هورمون های طبیعی – هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه کننده (LH) – برای تحریک تخمک گذاری عمل می کنند. آنها همچنین در زنانی که تخمک گذاری می کنند برای تحریک تخمک بهتر یا تخمک یا تخمک اضافی استفاده می شود.

 

منبع :

https://www.mayoclinic.org