با نوع دیگری از هپاتیت آشنا شوید

هپاتیت A مانند سایر انواع هپاتیت یعنی هپاتیت B و هپاتیت C از عفونت‌های ناشی از ویروس هپاتیت هستند.

ویروس هپاتیت A را در ابتدا هپاتیت عفونی می نامیدند. دوره کمون آن در حدود ۲ تا ۷ هفته می باشد. ابتلا به ویروس از طریق غذا یا آب آلوده صورت گرفته و مسری می باشد. در طی عفونت فعال، HAV از مدفوع دفع می گردد. آنتی بادی به دو شکل IgM و IgG توسط روشهای ایمونواسی قابل شناسایی است. حضور IgM در سرم نشاندهنده حاد یا تحت حاد بودن بیماری است . IgM در حدود ۳ تا ۴ هفته پس از تماس و درست پیش از افزایش آنزیمهای کبدی در خون افزایش می یابد. سطح IgM غالباً در طی ۸ هفته به حد طبیعی باز می گردد. حضور IgG در سرم نشاندهنده عفونت سابق به این ویروس و یا دوره نقاهت عفونت می باشد. تقریباً نیمی از مردم در طول حیات خود، دارای این آنتی بادی می باشند که معمولاً فاقد اهمیت بالینی می باشد. سطح خونی IgG تقریباً دو هفته پس از IgM رو به افزایش می گذارد و به آهستگی به حد طبیعی باز می گردد.

به زبان ساده و خلاصه :

بیماری هپاتیت A یا هپاتیت آ نوعی عفونت کبدی است که از راه‌های مختلفی انتقال پیدا می‌کند. این بیماری مسری است و عملکرد کبد فرد مبتلا به آن به‌دلیل التهاب و تورم کبدی، اختلال پیدا می‌کند. بنابراین در صورت مشاهده این بیماری در افراد، باید نکات بهداشتی را رعایت کرد تا از انتقال این بیماری جلوگیری شود. البته وضعیت کبد اغلب افراد مبتلا به این بیماری، با رعایت برخی نکات بهبود پیدا می‌کند.

آشنائی با هپاتیت A

هپاتیت نوع A یا هپاتیت آ نوعی بیماری کبد است که به دلیل وجود ویروس هپاتیت A که به آن ویروس HAV نیز گفته می‌شود، در بدن ایجاد می‌شود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که این بیماری یک نوع بیماری عفونی و ویروسی است. در حقیقت علائم ابتلا به بیماری هپاتیت آ حاد هستند، اما بلندمدت نیستند و با رعایت نکات بهداشتی و درمانی در زمان کوتاهی بهبود پیدا می‌کنند. بنابراین بیماری هپاتیت A خطرناک نیست و در صورت ابتلا، برای درمان به خدمات پزشکی پیچیده و خاصی نیاز ندارید. این بیماری عوارض بلندمدتی در بدن به‌جا نمی‌گذارد و معمولا برای رفع علائم آزاردهنده آن، استراحت تجویز می‌شود.

 

راه های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A:

بهترین روش برای محافظت از بدن در مقابل بیماری هپاتیت A، رعایت بهداشت است.

شستن مرتب دست‌ها به‌روش اصولی یکی از موثرترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت نوع آ به‌شمار می‌آید. علاوه بر شستن دست‌ها و رعایت بهداشت، برای افرادی که احتمال خطر ابتلا به این بیماری در آن‌ها زیاد است، واکسن‌هایی نیز تهیه شده‌اند که این خطر را کاهش می‌دهد. علاوه بر اجسام آلوده، دست آلوده، مواد خوراکی آلوده و مدفوع، هپاتیت A از طریق رابطه جنسی نیز منتقل می‌شود. بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، لازم است که رابطه جنسی ایمن داشته باشید. بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A تزریق واکسن است؛ اما نکات دیگری نیز در این باره وجود دارند.

روش‌های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A علاوه بر واکسیناسیون عبارتند از:

• شستشوی مرتب دست‌ها مخصوصا پیش از تغذیه
• شستشوی صحیح میوه و سبزیجات
• مصرف گوشت و ماهی کاملا پخته‌شده
• شستشوی دست‌ها پس از استفاده از توالت یا پس از تعویض پوشک نوزاد خود
• استفاده از آب معدنی در مناطقی که احتمال آلوده بودن آب وجود دارد.

 

علائم هپاتیت A در بزرگسالان

گاهی مواقع ممکن است که وجود ویروس هپاتیت در بدن، علائمی نداشته باشد و این مساله تشخیص بیماری را کمی دشوار می‌کند. به‌طور کلی به‌علت وجود التهاب در کبد که اصلی‌ترین عارضه این بیماری است، علائمی وجود دارند تا افراد ابتلا به این بیماری را تشخیص دهند. شناسایی این علائم برای جلوگیری از شدید شدن التهاب‌ها و تورم‌ها کبدی ضروری است. معمولا علائم این بیماری خفیف هستند و پس از چند هفته بر طرف می‌شوند. با این حال، احتمال مزمن شدن بیماری و آسیب‌های عفونی به کبد وجود دارد. همچنین علائم ابتلا به هپاتیت A در افراد متفاوت است. این علائم معمولا در بزرگسالان و کودکان نیز تفاوت دارد.

در ادامه علائم رایج ابتلا به هپاتیت A در بزرگسالان را بررسی می‌کنیم:

• احساس خستگی مزمن و بی‌حالی عمومی
• بالا رفتن دمای بدن و در برخی مواقع تب خفیف اما طولانی‌مدت
• کاهش اشتها
• احساس درد در قسمت بالایی پهلوی راست و زیر دنده‌ها
•  سردرد
• درد مفاصل
• درد و سوزش گلو همراه با سرفه‌های دردناک
• اسهال یا یبوست
• خارش و جوش‌های پوستی
• زرد شدن سفیدی چشم
• زردی پوست یا یرقان

علائم هپاتیت A در کودکان :

معمولا خطر ابتلا به بیماری هپاتیت نوع A در کودکان بیشتر از بزرگسالان است و والدین باید برای پیشگیری از ابتلا به آن، دقت کنند تا کودکان نکات بهداشتی را رعایت کنند. به‌طور کلی هپاتیت آ رایج‌ترین نوع هپاتیت در کودکان است. اغلب کودکان عادت دارند که مدام به‌ صورت خود دست بزند یا چشم‌ها را به‌دلیل خارش بمالند. به‌طور کلی این بیماری در محیط‌های غیربهداشتی مانند سرویس‌های بهداشتی گسترش پیدا می‌کند. همچنین کودکان در مهدکودک‌ها و مدارس در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند و والدین باید نکات بهداشتی را به آن‌ها گوشزد کنند. معمولا تشخیص علائم ابتلا به این بیماری در کودکان دشوار است و حاد بودن التهاب و عفونت در کبد آن‌ها کاملا قابل تشخیص نیست.

در ادامه با برخی از شایع‌ترین علائم هپاتیت آ در کودکان آشنا می‌شویم:

• تب طولانی‌مدت اما خفیف
• از دست دادن اشتها و بی‌میلی به غذا
• استفراغ
• اسهال
• ضعف و خستگی بدن
• احساس درد و ناراحتی در قسمت شکم
• تیره رنگ بودن ادرار
• زردی پوست یا یرقان

هپاتیت A در بارداری

عفونت‌های ناشی از هپاتیت A در عموم افراد بسیار رایج و حاد است؛ اما این بیماری در خانم‌های باردار از بیماری‌های رایج و خطرناک به‌شمار نمی‌آید. ابتلا به هپاتیت A در خانم های باردار، ممکن است باعث زایمان زودرس شود؛ مخصوصا اگر مادران در ماه سوم تا نهمین ماه بارداری به این بیماری مبتلا شوند.

به‌طور کلی میزان مرگ‌ومیر در خانم‌های باردار مبتلا به هپاتیت بسیار پایین است و لزوما نوزادان از طرف مادر خود به این بیماری مبتلا نمی‌شوند و این مساله را می‌توان از میزان آنتی‌بادی و سطح ترانس آمیناز آن‌ها تشخیص داد. همچنین مادران مبتلا می‌توانند به نوزاد خود شیر بدهند. برای کاهش هر خطر احتمالی، تزریق واکسن هپاتیت A بسیار موثر است. معمولا برای نوزاد نیز واکسن یا آمپول ایمونوگلوبولین تجویز می‌شود.

برخی از عوارض احتمالی هپاتیت A در بارداری عبارتند از:

• انقضابات زودرس رحمی
• جدا شدن زودرس جفت
• پارگی زودرس غشا
• جدا شدن زودرس پرده‌های جنینی

روش تشخیص هپاتیت A

مطمئن ترین روش برای تشخیص هپاتیت نوع A از طریق آزمایش خون است.

ویروس هپاتیت A از طریق آزمایش خون نیز قابل تشخیص است. برای آزمایش این بیماری از آزمایش خون آنتی‌بادی استفاده می‌شود.. بنابراین اگر این پروتئین در آزمایش خون شما دیده شود، بدین معنا است که به هپاتیت A مبتلا شده‌اید. این آزمایش با دقت زیادی انجام می‌شود و شما می‌توانید به نتیجه آن‌ اطمینان داشته باشید. گفته می‌شود که در 95 درصد مواقع نتیجه آزمایش صحیح و دقیق است. همچنین در این مورد آزمایش خون بسیار دقیق‌تر از آزمایش ادرار می‌باشد.

 

منابع :

1. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگر
2.  سايت مايو کلنيک (Mayo mediacal laboratories).
3. سایت www.cdc.gov/ncidod/diseases/hepatitis/index.htm