یکی از شایع‌ترین دلایل ارجاع به متخصص کبد، افزایش آنزیم‌های کبدی است که در طول آزمایش‌های معمول یافت میشود. وقتی این اتفاق می افتد، طبیعی است که سؤالاتی داشته باشیم.
آنزیم کبدی چیست؟
سه نوع تست تشخیصی وجود دارد که معمولاً در رابطه با سلامت کبد ارزیابی می شوند:
آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلانین ترانس آمیناز (ALT) و آلکالین فسفاتاز .(ALP)
آسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین ترانس آمیناز: نشانگر آسیب سلولهای کبدی هستند .
آلکالین فسفاتاز: با آسیب صفراوی مرتبط است. ( مجموعه ای از لوله ها که صفرای تولید شده توسط سلولهای کبدی را حمل میکند و به روده تخلیه میکند.)
اگر چه این سه تست برای آسیب کبدی در نظر گرفته می شود، اما افزایش هر یک یا همه این آنزیم ها لزوماً به معنای آسیب کبدی نیست. این آنزیم ها توسط سایر اندام ها نیز تولید می شوند.
در منزل آزمایش دهید (ویژه تهران)
بدون نیاز به حضور در آزمایشگاه، در سریع ترین زمان در منزل یا محل کار خود آزمایش دهید.
به عنوان مثال آسپارتات آمینوترانسفراز با آسیب عضلانی مانند حمله قلبی یا ترومای عضلانی افزایش می یابد.
آلکالین فسفاتاز توسط استخوان و جفت در دوران بارداری تولید میشود ، پس مقدار آن در خانم های باردار و کودکان رو به رشد بالتر از سایر افراد عادی است .
آلانین ترانس آمیناز اختصاصی ترین آنزیم برای خود بافت کبد است .
محدوده‌های معمولی می‌تواند بین جنس‌ها، بر اساس سن و در آزمایشگاه‌های مختلف متفاوت باشد.به طور کلی، حد بالای معمول برای AST و ALT برای مردان 35 تا 40 واحد در لیتر (U/L) و برای زنان 25 تا 30 U/L است. حد بالای معمول برای ALP حدود 115 U/L برای مردان و 100 U/L برای زنان است.
اگر آنزیم های کبدی من بالا رفته باشد به چه معناست؟
افزایش خفیف تا متوسط آنزیم های کبدی اغلب به این معنی است که نوعی التهاب در کبد وجود دارد. این مهم است زیرا اگر التهاب به مدت کافی ادامه یابد، ممکن است زخمی در کبد ایجاد شود که به نام فیبروز شناخته می شود. مراحل فیبروز بین 0 تا 4 است:
مرحله 0 به این معنی است که جای زخم(فیبروز) وجود ندارد.
مرحله 1 به این معنی است که جای زخم (فیبروز) خفیف وجود دارد.
مرحله 2 به این معنی است که جای زخم (فیبروز) متوسط وجود دارد.
مرحله 3 به این معنی است که جای زخم(فیبروز) پیشرفته وجود دارد.
مرحله 4 بیماری پیشرفته کبدی است که به عنوان سیروز شناخته می شود.
بهتر است آنزیم‌های کبدی را زود ارزیابی کنید تا از پیشرفت اسکار، به‌ویژه سیروز جلوگیری کنید. به طور کلی، اگر به مرحله 4 نرسیده اید، فیبروز برگشت پذیر است.
چه چیزی باعث افزایش آنزیم های کبدی می شود؟
متداول‌ترین پاسخی که بعد از اینکه به کسی گفته میشود آنزیم‌های کبدی‌شان بالا رفته می‌شنویم این است: صبر کن دکتر، من زیاد الکل نمی‌نوشم. چگونه ممکن است آسیب کبدی داشته باشم؟
این سردرگمی قابل درک است زیرا اختلال مصرف الکل عامل اصلی آسیب کبدی است. اما دلایل زیادی برای افزایش آنزیم های کبدی وجود دارد، از جمله:
- هپاتیت ویروسی مانند هپاتیت B، C و D.
- بیماری خود ایمنی ناشی از عملکرد نادرست سیستم ایمنی مانند هپاتیت خودایمنی، کلانژیت صفراوی اولیه و کلانژیت
- بیماری کبد چرب غیر الکلی.
این بدان معنی است که چربی بیش از حد در سلول های کبد ذخیره شده است و می تواند با چاقی و دیابت مرتبط باشد. همانطور که از نام آن پیداست، این بیماری می تواند مستقل از مصرف الکل باشد. - علل ژنتیکی مانند بیماری ارثی کمبود آلفا-1 آنتی تریپسین یا هموکروماتوز.
تاکنون، شایع ترین علل اختلال مصرف الکل و بیماری کبد چرب غیر الکلی است.
در سراسر جهان چاقی و عوارض آن مانند دیابت افزایش یافته است. مصرف الکل همچنین در طول همه گیری COVID-19 افزایش یافته است، که در دهه گذشته بر شیوع مشکلات کبدی افزوده است.
بعد از افزایش نتیجه آنزیم کبدی چه اتفاقی می افتد؟
به طور معمول، مرحله اولیه یک ارزیابی است که با یک شرح حال کامل و معاینه فیزیکی شروع می شود و به دنبال علائم یا نشانه هایی است که می تواند به بیماری مزمن کبد مربوط شود.
علاوه بر این، تعدادی از علل غیر کبدی افزایش آنزیم های کبدی باید در نظر گرفته شود. معمولاً این موارد شامل ناهنجاری های تیروئید یا دستگاه گوارش مانند بیماری سلیاک یا سنگ کیسه صفرا است.
پزشک متخصص شما معمولاً یک سری آزمایشات آزمایشگاهی را برای بررسی علل خاص افزایش آنزیم های کبدی سفارش می دهد و ممکن است برای بررسی هر گونه ناهنجاری ساختاری کبد از سونوگرافی شکمی درخواست کند.
اگر آزمایشگاه ها یا تصویربرداری تشخیص بیماری زمینه ای کبدی را تایید کنند، پزشک متخصص شما یک برنامه مدیریتی غذائی خاص برای شما ایجاد می کند. با این حال، در درصد کمی از افراد، علیرغم افزایش مداوم آنزیم‌های کبدی، تشخیص همچنان مبهم باقی می‌ماند. در این گروه ممکن است برای جمع آوری اطلاعات بیشتر به بیوپسی کبد نیاز باشد.
سخن آخر :
افزایش آنزیم های کبدی بسیار شایع است اما این به آن معنا نیست که کبد شما لزوماً از کار می افتد.
اما مهم است که این نتایج را با پزشک متخصص خود مرور کنید یا به یک متخصص کبد مراجعه کنید تا مطمئن شوید که جای زخم پیشرفته (فیبروز)وجود ندارد و علت اصلی را شناسایی کنید.
نتیجه نهایی: فیبروز می تواند برگشت پذیر باشد!
منبع :
طرف قرارداد با کلیه بیمه ها
در آزمایشگاه پارس طب، ما به خود می بالیم که می توانیم دسترسی به خدمات استثنایی آزمایشگاهی خود را برای همه، صرف نظر از ارائه دهنده بیمه آنها، فراهم کنیم.
