نقش فیبرینوژن در بیماری های زنان

یافته های جدید در ارتباط با کاربرد اندازه گیری فیبرینوژن در بیماری های زنان :

فیبرینوژن پروتئینی محلول در خون می‌باشد که هنگام انعقاد خون بر اثر آزاد شدن و فعال شدن آنزیم‌ ترومبین به رشته‌های نامحلول فیبرین تبدیل می‌شود و در انعقاد خون نقش مهمی دارد. فیبرینوژن در کبد ساخته می‌شود و سطح خونی آن در شرایطی مانند بارداری و التهاب افزایش می‌یابد.

 

کاهش فیبریوژن می تواند در بیماری های ذیل دیده شود:

•  بیماری های مادرزادی فقر یا فقدان فیبرینوژن (hypofibrinogenemia or afibrinogenemia)
•  سوء تغذیه شدید
•  مرحله پیشرفته بیماری های کبد
•  دریافت خون (درحجم زیاد)

 

افزایش فیبریوژن هم می تواند در بیماری های ذیل دیده شود:

•  عفونت های حاد
•  دیابت ملیتوس
•  بیماریهای نفروتیک
•  انواع سرطان
•  بیماری عروق کرونر قلب، انفارکتوس میوکارد و حمله قلبی (بطور کلی افزایش فیبرینوژن خودش می تواند ریسک بیماریهای قلبی – عروقی را افزایش دهد.
•  بیماری های التهابی (مانند آرتریت روماتوئیدی، گلومرولونفریت)
•  آسیب و تروما و حتی بارداری

 

تغییرات فیبرینوژن در سایر بیماریهای زنان:

1- سطح فیبرینوژن و پلاکت در بیماری اندومتریوز که در واقع جزو بیماریهای التهابی مزمن می باشد ، افزایش معنی داری نسبت به گروه کنترل و گروه دارای کیست تخمدان پیدا می کند.

با استفاده از فرمول CA 125 x Fibrinogen، قدرت تشخیص آندومتریوز و افتراق آن از non-endometriosis benign ovarian cysts را می توان افزایش داد.

مارکر CA 125 به تنهایی با کات آف 30.75 حساسیت 82.3% و ویژگی 90.0% در تشخیص اندومتریوز دارد، در حالیکه ترکیب آن با فیبرینوژن با کات آف 73.77 (IU*g/mL*L) حساسیت 89.8% و ویژگی 82.9% در تشخیص اندومتریوز پیدا می کند.

سطح فیبرینوژن در زنانی که آندومتریوز شدید داشته و با چسبندگی شدید لگنی همراه است از سطح آن در گروه با اندومتریوز خفیف و یا گروه بدون چسبندگی لگنی بیشتر است و بنابراین بعنوان یک مارکر پروگنوزیز قابل استفاده است .

همینطور در مطالعه ای دیگر مشخص شده که سطح فیبرینوژن و نسبت پلاکت به لنفوسیت در اندومتریوز مرحله IV به طور معنی داری از سطح آن در اندومتریوز مرحله III بالاتر است و درمانهای ضد انعقادی و ضد التهابی نقش مهمی در درمان آندومتریوز بازی می کند .
2- کانسر تخمدان (Ovarian cancer) در 70% موارد طی 12 ماه عود مجدد (relapse) پیدا می کند، که التهاب نقش مهمی در آغاز مجدد و پیشرفت بیماری دارد.

ترکیب فیبرینوژن و نسبت قدر مطلق نوترفیل به لنفوسیت تحت عنوان F-NLR بعنوان یک معیار پیش بینی کننده (Predictive marker) خیلی خوب برای عود مجدد بیماری استفاده نمود و نحوه درجه بندی به این صورت است که:

F-NLR = 0 low NLR and fibrinogen
F-NLR = 1 for low NLR and high fibrinogen, or, conversely
F-NLR = 2 for both high markers

توجه 1: که معیار کاهش فیبرینوژن در این مقایسه ها اعداد کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر و افزایش فیبرینوژن بیشتر از 450 میلی گرم در دسی لیتر.

توجه 2: F-NLR کمتر از 1 کاهش محسوب شده (یعنی قدر مطلق میزان نوتروفیل تقسیم بر قدر مطلق میزان لنفوسیت) و بیشتر از یک افزایش محسوب می شود.
مشاهده گردید که هر چه Score بالاتر باشد عود مجدد بیماری سریعتر و در زمان کوتاهتری اتفاق می افتد.

بنابراین بعد از درمان اولیه کانسر تخمدان و محاسبه این ایندکس کمک زیادی در نحوه مانیتور و مدیریت بیماری در کانسر تخمدان می کند (بطوریکه باید در Score بالاتر زمانهای پیگیری و مراجعه به پزشک کوتاهتر – مثلاً هر سه تا 6 ماه – در نظر گرفته شود) .

3- در یک مطالعه در مورد اثر روغن زیتون که سرشار از اسیدهای چرب اشباع نشده می باشد و نقش مهمی در رژیم های غذایی مدیترانه ای بازی می کند، مشخص شد که میزان بروز بیماریهای قلبی – عروقی (cardiovascular disease = CVD) بشدت کاهش می یابد و این اثر در ارتباط با کاهش سطح فیبرینوژن خون بعنوان واسطه مهم التهابی – انعقادی می باشد .

4- امروزه مشخص شده که فیبرینوژن نقش مهمی در پاتوفیزیولوژی پیشرفت سلولهای توموری و توسعه آن به سمت متاستاز در انواع مختلفی از کانسرها دارد.

اندازه گیری سطح فیبرینوژن قبل از درمان لیومایوسارکوم رحمی (uterine leiomyosarcoma) بعنوان یک معیار پیش بینی کننده (Predictive marker) خیلی خوب برای پروگنوز بیماری است.
بیمارانی که سطح فیبرینوژن بالایی داشتند نرخ زنده ماندن شان طی 5 سال ( (5-year overall survival rates حدود 25.0% بود ، در حالیکه بیمارانی که سطح فیبرینوژن نرمالی داشتند این نرخ به 52.9% می رسد.
بنابراین سطح بالای فیبرینوژن ارتباط زیادی با تهاجم سلولهای توموری و پروگنوز ضعیف فیبروسارکوم رحمی دارد.