کراتینین در آزمایش خون

آزمایش کراتینین خون چیست؟

آزمایش Creatinine، سطح کراتینین خون را اندازه گیری می کند. کراتینین یک ماده زائد است که وقتی کراتین موجود در ماهیچه تجزیه می شود، تشکیل می شود. سطح کراتینین در خون می تواند اطلاعاتی در مورد عملکرد کلیه های شما به پزشک ارائه دهد.

هر کلیه دارای میلیون ها واحد کوچک تصفیه کننده خون به نام نفرون است. نفرون ها دائماً خون را از طریق گروه بسیار کوچکی از رگ های خونی به نام گلومرول ها فیلتر می کنند. این ساختارها مواد زائد، آب اضافی و سایر ناخالصی ها را از خون فیلتر می کنند. سموم در مثانه ذخیره می شوند و سپس در طی ادرار دفع می شوند.

کراتینین یکی از موادی است که کلیه ها به طور معمول از بدن دفع می کنند. پزشکان برای بررسی عملکرد کلیه، سطح کراتینین خون را اندازه گیری می کنند. سطوح بالای کراتینین ممکن است نشان دهنده این باشد که کلیه شما آسیب دیده است و به درستی کار نمی کند.

آزمایش کراتینین معمولاً همراه با چندین آزمایش آزمایشگاهی دیگر، از جمله آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) و پانل متابولیک پایه (BMP) یا پانل متابولیک جامع (CMP) انجام می شود.

این آزمایش‌ها در طول معاینات فیزیکی معمول برای کمک به تشخیص بیماری‌های خاص و بررسی هر گونه مشکل در عملکرد کلیه انجام می‌شوند.

 

چرا آزمایش کراتینین خون انجام می شود؟

اگر علائم بیماری کلیوی دارید، پزشک ممکن است آزمایش خون کراتینین را برای ارزیابی سطح کراتینین شما تجویز کند. این علائم عبارتند از:

• خستگی و مشکل در خواب
• از دست دادن اشتها
• تورم در صورت، مچ دست، مچ پا یا شکم
• کمردرد نزدیک کلیه ها
• تغییرات در برون ده ادرار
• فشار خون بالا
• حالت تهوع
• استفراغ

 

مشکلات کلیوی می تواند به بیماری ها یا شرایط مختلفی مربوط باشد، از جمله:

• گلومرولونفریت، که التهاب گلومرول ها به دلیل آسیب است
• پیلونفریت که یک عفونت باکتریایی کلیه است
• بیماری پروستات، مانند بزرگ شدن پروستات
• انسداد مجاری ادراری که ممکن است به دلیل سنگ کلیه باشد
• کاهش جریان خون به کلیه ها، که ممکن است ناشی از نارسایی احتقانی قلب، دیابت یا کم آبی بدن باشد
• مرگ سلول های کلیه در نتیجه مصرف مواد مخدر
• عفونت های استرپتوکوکی، مانند گلومرولونفریت پس از استرپتوکوک
• داروهای آمینوگلیکوزید، مانند جنتامایسین نیز می توانند در برخی افراد باعث آسیب کلیه شوند. اگر از این نوع دارو استفاده می کنید، ممکن است پزشک آزمایش خون منظم کراتینین را برای اطمینان از سالم ماندن کلیه های شما تجویز کند.

 

آزمایش خون شامل چه مواردی می شود؟

قبل از آزمایش، ممکن است سوالات مربوط به موارد زیر پرسیده شود:

• رژیم غذایی
• فعالیت بدنی
• مکمل
• داروهای فعلی

بهتر است در زمان انجام آزمایش خون در مورد هر گونه شرایط پزشکی و هرگونه سابقه خانوادگی بیماری کلیوی صحبت کنید.

آزمایش خون کراتینین یک آزمایش ساده است که نیاز به برداشتن نمونه کوچکی از خون دارد. آزمایش خون شامل جمع آوری خون از ورید بازو یا دست است. سپس پزشک نمونه را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستد.

 

شرایط بیمار قبل از آزمایش کراتینین خون

آزمایش کراتینین خون به آمادگی زیادی نیاز ندارد. ناشتا بودن لازم نیست شما می توانید همان طور که به طور معمول مصرف می کنید بخورید و بنوشید.

با این حال، مهم است که پزشک خود را در مورد داروهای تجویزی یا بدون نسخه (OTC) که در حال حاضر مصرف می کنید، مطلع کنید. برخی از داروها ممکن است سطح کراتینین شما را بدون ایجاد آسیب کلیوی افزایش دهند و در نتایج آزمایش شما اختلال ایجاد کنند. در صورت مصرف داروها به پزشک خود اطلاع دهید:

• سایمتیدین ، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند آسپرین  یا ایبوپروفن
• داروهای شیمی درمانی
• آنتی بیوتیک های سفالوسپورین، مانند سفالکسین  و سفوروکسیم

ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف دارو را متوقف کنید یا قبل از آزمایش دوز مصرفی خود را تنظیم کنید. آنها همچنین هنگام تفسیر نتایج آزمایش شما این را در نظر خواهند گرفت.

 

تفسیر نتیجه آزمایش کراتینین

کراتینین بر حسب میلی گرم در دسی لیتر خون (mg/dL) اندازه گیری می شود. افرادی که عضلانی تر هستند سطح کراتینین بالاتری دارند. نتایج نیز ممکن است بسته به سن و جنسیت متفاوت باشد.

با این حال، به طور کلی، سطح کراتینین طبیعی بین 0.9 تا 1.3 میلی گرم در دسی لیتر در مردان و 0.6 تا 1.1 میلی گرم در دسی لیتر در زنان 18 تا 60 ساله است.

سطوح نرمال برای افراد بالای 60 سال تقریباً یکسان است.

سطح بالای کراتینین سرم در خون نشان می دهد که کلیه ها به درستی کار نمی کنند.

توجه به این نکته مهم است که محدوده نرمال و غیر طبیعی می تواند در آزمایشگاه ها متفاوت باشد زیرا برخی از آنها از اندازه گیری های منحصر به فرد یا آزمایش نمونه های مختلف استفاده می کنند.

شما همیشه باید با پزشک خود ملاقات کنید تا نتایج آزمایش خود را با جزئیات بیشتری در میان بگذارید. آنها می توانند به شما بگویند که آیا آزمایش بیشتری لازم است و آیا نیاز به درمان وجود دارد یا خیر.

 

علت بالا بودن کراتینین خون چیست؟

• یک دستگاه ادراری مسدود شده
• یک رژیم غذایی با پروتئین بالا
• کم آبی بدن
• مشکلات کلیوی، مانند آسیب کلیوی یا عفونت
• کاهش جریان خون به کلیه ها به دلیل شوک، نارسایی احتقانی قلب یا عوارض دیابت

اگر کراتینین شما بالا باشد و ناشی از آسیب حاد یا مزمن کلیه باشد، تا زمانی که مشکل برطرف نشود، سطح آن کاهش نمی‌یابد.

اگر به طور موقت یا کاذب به دلیل کم آبی، رژیم غذایی با پروتئین بسیار بالا یا استفاده از مکمل، کراتینین افزایش یافته باشد، معکوس شدن آن شرایط سطح کراتینین را کاهش می دهد.

همچنین، فردی که دیالیز می‌شود، پس از درمان سطوح پایین‌تری از کراتینین خواهد داشت.

داشتن سطوح پایین کراتینین غیرمعمول است، اما این می تواند در نتیجه شرایط خاصی رخ دهد که باعث کاهش توده عضلانی می شود. آنها معمولاً دلیلی برای نگرانی نیستند.

 

با نتایج کراتینین بالا یا پایین چه کنیم؟

انتخاب های غذایی و فعالیت بدنی نقش اساسی در تنظیم سطح کراتینین خون دارند. توصیه می شود مصرف پروتئین را در محدوده توصیه شده برای سن و سطح فعالیت حفظ کنید.

سطوح کراتینین خارج از محدوده طبیعی ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد. اگر پزشک بتواند آنچه را که ممکن است باعث سطوح غیرطبیعی کراتینین شود، تشخیص دهد، می‌تواند گزینه‌های درمانی مناسب را پیشنهاد کند.

اگر سطوح در سطح غیرطبیعی بالا یا پایین باقی بماند، ممکن است افراد نیاز به مراجعه به متخصص کلیه داشته باشند. درمان زودهنگام افزایش یا کاهش سطح کراتینین برای جلوگیری از بیماری کلیوی مهم ضروری است.

 

منابع : healthline | medicalnewstoday