تفسیر کاهش گلبول های سفید و تاثیرات بیماری و دارو بر آن

آزمایش CBC و تفسیر گلبولهای سفید در این آزمایش :

آزمایش CBC شامل مجموعه اي از آزمون ها بر روي خون محيطي است و اطلاعات فراواني راجع به سيستم خون و ديگر اندام هاي بدن ارائه مي كند. این آزمون ارزان، سهل و سریع می باشد و به عنوان آزمایش غربالگری از آن استفاده می شود. CBC و شمارش افتراقی شامل اندازه گیری چندگانه و اتوماتیک موارد زیر می باشد که به طور جداگانه مورد بحث قرار خواهد گرفت.

در نگاه کلی به این آزمایش پارامترهای زیر را داریم :

• شمارش گلبول های قرمز (RBC)
• هموگلوبین (Hb)
• هماتوکریت (HCT)
• شمارش گلبولهای سفید (WBC) و شمارش افتراقی (Diffrential count)
• شمارش پلاکت ها

شاخص های گلبول قرمز عبارتند از :

• پهنای توزیع گلبول قرمز (RDW)
• میانگین حجم گلبولی (MCV)
• میانگین هموگلوبین گلبولی (MCH)
• میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی (MCHC)

 

کاربردهای بالینی:

اين تست براي ارزيابي آنمي، لوسمي، واكنش به عفونت ها و التهاب، پایش شیمی درمانی، بررسي ويژگي هاي سلول هاي خون محيطي، كم آبي، پلي سيتمي، بيماري هموليتيك نوزادان و ناسازگاري هاي گروه خون ABO مورد استفاده مي باشد.

شمارش گلبولهای سفید (WBC) و شمارش افتراقی (Diffrential count)

کاهش سطح گلبولهای سفید (لکوپنی)

مسمومیت دارویی ( شیمی درمانی سیتوتوکسیک و …) ، نارسایی مغز استخوان ، عفونت شدید، کمبودهای رژیم غذایی، آپلازی مادرزادی مغز استخوان، بیماری خود ایمن، هیپراسپلنیسم(پرکاری طحال)

کاهش سطح نوتروفیل ها (نوتروپنی)

آنمی اپلاستیک، کمبود رژیم غذایی، عفونت شدید باکتریال، عفونت های ویروسی مانند هپاتیت، انفلونزا، سرخک، پرتودرمانی، بیماری آدیسون، دارو درمانی مانند داروهای شیمی درمانی.

کاهش سطح لنفوسیت ها ( لنفوپنی)

لوسمی، سپسیس، بیماری نقص ایمنی، لوپوس اریتماتوز، مراحل آخر AIDS دارودرمانی (آدرنوکورتیکواستروئیدها و آنتی نئوپلاستیک ها) ، پرتودرمانی.

کاهش سطح منوسیت ها(منوپنی)

دارودرمانی مانند (پردنیزون).

کاهش سطح ائوزینوفیل ها ( ائوزینوپنی)

افزایش تولید آدرنوکورتیکواستروئیدها.

کاهش سطح بازوفیل ها (بازوفیلوپنی)

واکنش های حاد آلرژیک، هیپرتیروئیدی، واکنش های استرس زا.

محدودیت ها و عوامل مداخله گر:

به علت نمونه گیری، تغییرات آماری زیادی وجود دارد، به خصوص هنگامی که تعداد کمی سلول غیرطبیعی وجود داشته و 100 سلول به صورت دستی شمرده شود. تغییرات روز به روز هم باید موردنظر قرار گیرند.

افزایش دهنده ها:

غذا خوردن، فعالیت فیزیکی و استرس، ماه آخر بارداری و زایمان، طحال برداری، آدرنالین، آلوپورینول، آسپرین، کلروفرم، اپی نفرین، هپارین، کینین، استروئیدها، تریامترن (دیرنیم).

کاهش دهنده ها:

آنتی بیوتیک ها، ضد تشنج ها، آنتی هیستامین ها، آنتی متابولیت ها، داروهای ضد تیروئید، آرسینکالها، باربیتورات ها، داروهای شیمی درمانی، دیورتیک ها، سولفونامیدها.

 

توضیحات:

• شمارش WBC هنگام صبح در پایین ترین سطح و اواخر بعداز ظهر در بالاترین سطح خود قرار دارد.
• شمارش WBC وابسته به سن است.
• تعداد WBC در کودکان طبیعی تازه متولد شده و نوزادان بیش از بزرگسالان است.
• در کهنسالان عدم واکنش علیه عفونت به علت فقدان لکوسیتوز پدیده ای نسبتاً شایع است. در واقع کهنسالان ممکن است با وجود عفونت شدید باکتریال توانایی افزایش WBC را نداشته باشد.

 

افزایش تعداد WBC (لکوسیتوز) معمولاً نشانه عفونت، التهاب، نکروز بافت یا نئوپلاسم لوسمیک (سرطان خون) می باشد.شمارش مکرر WBC و شمارش افتراقی هردو دارای ارزش تشخیصی و پیش آگهی می باشند. به عنوان مثال افزایش مداوم تعداد گلبول های سفید ممکن است نشانه وخامت فرایند عفونت (مانند آپاندیسیت) باشد.

کاهش تعداد WBC به حدی پایین تر از دامنه طبیعی می تواند نشانه نارسایی مغز استخوان باشد.

 

منبع :

کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگرکتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر ميرکتاب خون شناسی- انعقاد و طب انتقال خون هنری- دیویدسون 2011