در سال ۱۹۰۱ میلادی کارل لندشتاینر، ایمونولوژیست اتریشی برای نخستین بار، وجود آنتی‌ژنهای گروه خونی بر روی گلبولهای قرمز و نیز آنتی‌بادیهایی علیه همان آنتی‌ژنها را در سرم انسان ثابت نمود.
او دریافت که نوعی ترکیب شیمیایی در خون افراد مختلف متفاوت است.
لندشتاینر، ابتدا گلبولهای قرمز را از سرم جدا کرد و سپس به مطالعه نتایج حاصل از مخلوط کردن سرم و گلبولهای قرمز افراد مختلف پرداخت.
وی دریافت که سرم بعضی از افراد قادر به آگلوتینه کردن گلبولهای قرمز برخی دیگر از افراد می‌باشد، اما بر روی گلبولهای قرمز همه افراد مؤثر نیست.
در تجزیه و تحلیل نتایج، او فهمید که می‌توان افراد را از نظر گروه‌های خونی به گروه‌هایی تقسیم نمود:
گروه خونی A: آنتی‌ژن نوع A را سطح گلبول قرمز خود دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی بادی B (ضد آنتی‌ژن B) را دارا هستند.
گروه خونی B: آنتی‌ژن نوع B را در سطح گلبو لهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی بادی A (ضد آنتی‌ژن A) را دارند.
گروه خونی AB: آنتی‌ژن نوع A و B را در سطح گلبولهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز هیچ‌یک از آنتی بادی را ندارند.
گروه خونی O: هیچ‌یک از آنتی‌ژنها را در سطح گلبولهای قرمز خود ندارند ولی هر دو آنتی بادی را دارا هستند.
در منزل آزمایش دهید (ویژه تهران)
بدون نیاز به حضور در آزمایشگاه، در سریع ترین زمان در منزل یا محل کار خود آزمایش دهید.
آنتی بادی های سیستم ABO
آنتی بادی ها از کلاس IgM بود که به آنتی بادی های سرد معروف هستند ، چرا که این آنتی بادی ها دارای فعالیت وسیع الطیفی از نظر دما داشته و می توانند در دمای 4 تا 37 درجه سانتی گراد، به صورت قوی فعالیت می کنند.
توانایی فعال کردن کپلمان را بطور تنهایی دارند و ممکن است باعث همولیز بشوند.
تعریف قانون لندشتاینر: طبق این قانون هر فرد به صورت طبیعی آنتی بادی بر علیه آنتی ژنهایی که خود فاقد آن است را در سرم خود داراست این آنتی بادی از اوایل دوران زندگی در سرم فرد ساخته می شود که اصطلاحا به آنها آنتی بادی های طبیعی می گویند.
برای مثال در گروه خونی A، آنتی بادی بر علیه B (و یا Anti-B) و در گروه خونی B، آنتی بادی برعلیه گروه خونی B (و یا Anti A ) وجود دارد، در گروه خونی AB هیچ آنتی بادی نیست و در گروه خونی O آنتی بادی از هر دو نوع یعنی Anti A، Anti B و Anti AB دیده می شود.
در گروه خونی بمبئی Anti H، Anti A، Anti B و Anti AB وجود دارد.
آنتی بادی های سیستم ABO از ماه سوم تا ششم دوران نوازادی شروع به ساخته شدن می کنند با افزایش سن تیتر آن نیز افزایش می یابد و در 5 سالگی به میزان بالغین می رسد.
میانگین تیتر Anti A در گروه خونی B در حدود 1 به 256 است ولی در محدوده 32 تا 2048 می تواند متغیر باشد میانگین تیتر Anti B در گروه خونی A در حدود1 به 64 است و در محدوده 8 الی 512 می تواند تغییر یابد.
عیار Anti A در گروه خونی O بیشتر از Anti B است.
نکته: در بین آنتی بادی های سیستم ABO فقط Anti AB به شکل IgG دیده می شود در گروه خونی O در 50% موارد IgM و 50% موارد به صورت IgG است نکته جالب این است که هر 2 آنتی بادی از نوع سرد و طبیعی توانایی فعال کردن کمپلمان را دارند ولی فقط Anti AB از نوع IgG از جفت عبور کرده و ایجاد آنمی همولیتیک نوزادان می کند.
وراثت گروه خونی
آنتی ژنهای ABO به صورت اولیه در هفته های 5 تا 6 جنینی قابل تشخیص می باشند .
یک نوزاد در مقایسه با افراد بزرگسال دارای تعداد کمتری از این آنتی ژنها برسطح گلبولهای قرمز خود می باشد .
علاوه برکاهش تعداد آنتی ژنها ، گلبول قرمز نوزادان فاقد ساختارهای آنتی ژنی کاملاً توسعه یافته – به شکلی که بر سطح گلبولهای قرمز بالغ موجود است -می باشند.
بنابراین در خون بند ناف آنتی ژنها ی ABO ضعیف تر بوده و واکنشهای ضعیف تری را به هنگام گروه بندی ABO از خود نشان می دهند .
طبیعتاً گروه خونی نوزاد از والدین به ارث می‌رسد، البته باید توجه داشت که چون نوع O مغلوب است ژنوتیپ نوع O همیشه خالص است (OO) و فنوتیپ نوع AB دارای ژنوتیپ AB است ولی گروه خونی مثلاً A می‌تواند دارای ژنوتیپهای AA یا AO باشد؛ لذا اگر مثلاً والدین هر دو دارای گروه خونی O باشند نوزاد قطعاً گروه خونی O خواهد بود ولی نوزاد والدینی با گروه خونی A ممکن است دارای گروه خونی A یا گروه خونی O باشد.
درصد گروه‌های خونی در دنیا
در میان جمعیت مردم آمریکا در حدود ۳۴ درصد گروه خونی A مثبت، ۶ درصد گروه خونی A منفی، ۹ درصد گروه خونی B مثبت، ۲ درصد گروه خونی B منفی، ۳۸ درصد گروه خونی O مثبت، ۷ درصد گروه خونی o منفی، ۳ درصد گروه خونی AB مثبت و ۱ درصد گروه خونی AB منفی هستند.
با این وجود لازم است ذکر شود که یک آنتی‌ژن گروه خونی هیچگاه نمی‌تواند به همراه آنتی‌بادی ضد خود در بدن یک فرد وجود داشته باشد.
زیرا در آن صورت وقوع همولیز، گردش خون را مختل نموده و گلبولهای فرد تخریب می‌شود.
گروه‌های خونی O, AB, B، A نمایانگر فنوتیپ گلبولهای قرمز یک فرد است که مطابق با یک سیستم ساده که متشکل از یک ژن ۳ اللی A, B، O می‌باشد، به ارث می‌رسند.
درصد گروه‌های خونی در ایران
طی گزارش سازمان انتقال خون ایران در مهر ۱۳۹۲، کمتر از ۱۰ درصد مردم گروه خونی منفی دارند و AB منفی نایاب‌ترین گروه خونی در کشور است.
از مجموع خونهای اهدایی در شش‌ماهه اول سال ۱۳۹۲ (حدود یک میلیون و ۹۵ هزار واحد خون)، گروه خونی AB منفی کمتر از ۱ درصد بوده‌است.
این سازمان، شیوع گروه‌های خونی را به ترتیب:
- گروه O مثبت ۳۳٫۵ درصد ،
- گروه A مثبت را ۲۷ درصد،
- گروه B مثبت ۲۲ درصد،
- گروه AB مثبت ۷ درصد،
- گروه O منفی ۴ درصد،
- گروه A منفی ۳ درصد و
- گروه B منفی ۲٫۵ درصد از مجموع خونهای اهدایی طی این مدت عنوان کرد.
در ایران نیاز به همه گروه‌های خونی منفی به ویژه AB منفی به خاطر نایاب بودنش بیشتر است.
منبع :
NHS-Blood and Transplant
طرف قرارداد با کلیه بیمه ها
در آزمایشگاه پارس طب، ما به خود می بالیم که می توانیم دسترسی به خدمات استثنایی آزمایشگاهی خود را برای همه، صرف نظر از ارائه دهنده بیمه آنها، فراهم کنیم.
